ΕΛΜΕΣ
ΕΛΛΗΝΙΚΑΙ ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΑΙ ΓΡΑΜΜΑΙ Α.Ε.
1901-1929
Το πλοίο << ΚΟΡΙΝΘΙΑ>> των <<ΕΛΜΕΣ.>>


Οι Κεφαλονίτες αδελφοί Αντώνιος και Αλέξανδρος Γιαννουλάτος άρχισαν την εφοπλιστική τους δράση το 1901. Τότε ίδρυσαν στην Κωνσταντινούπολη την Ατμοπλοΐα Δεστούνη - Γιαννουλάτου.
Τα πλοία της εταιρείας συνέδεαν τα λιμάνια της Μαύρης θάλασσας με την Κωνσταντινούπολη, τη Θεσσαλονίκη, το Βόλο, τον Πειραιά και τα λιμάνια της Αδριατικής.
Το 1905 η έδρα της εταιρείας Γιαννουλάτου μεταφέρθηκε στον Πειραιά. Τα πλοία της άρχισαν να εξυπηρετούν και την ακτοπλοΐα, συνδέοντας συγχρόνως τη χώρα με τα λιμάνια της Ευρώπης, καθώς και την Ευρώπη με τη Μέση Ανατολή. Αρχικά η εταιρεία είχε την επωνυμία "Ιονική Ατμοπλοΐα Αδελφών Γιαννουλάτου" και κατόπιν "Ιονική Ατμοπλοϊκή Εταιρεία - Γιαννουλάτος".
1929-1939
Το 1929 με πρωτοβουλία του αειμνήστου Παναγή Γιαννουλάτου, υιού του Αντωνίου, διευθύνοντος σύμβουλου της εταιρείας, οι πέντε μεγαλύτερες εταιρείες της εποχής συγχωνεύθηκαν και ίδρυσαν την "Ακτοπλοΐα της Ελλάδος Α.Ε." γνωστής ως ΑΚΤΕΛ ΑΕ.
Οι εταιρείες που ενώθηκαν ήταν:
α) Ατμοπλοΐα Γιαννουλάτου (Ανώνυμος Ιονική Ατμοπλοϊκή Εταιρεία Γιαννουλάτος)
β) Ατμοπλοΐα Ρίγγα (Εταιρεία Αποστόλου Ρίγγα)
γ) Ατμοπλοΐα Μανουηλίδη (Ατμοπλοΐα Μανουηλίδη Α.Ε.)
δ) Ατμοπλοΐα Πανταλέων
ε) Οι Ε. & Η. Βλασσόπουλοι και ο Σ. Κωττάκης.Αργότερα προστέθηκαν:
στ) Ατμοπλοΐα Τόγια
ζ) Ατμοπλοΐα Δομεστίνη
Η συγχώνευση αυτή αποσκοπούσε στην αποφυγή του σκληρού ανταγωνισμού που, εάν συνεχιζόταν, θα επέφερε την οικονομική καταστροφή των περισσοτέρων εταιρειών. Τα πλοία που παραχώρησαν οι 7 και αποτέλεσαν το στόλο της ΑΚΤΕΛ Α.Ε. ήταν:
1.
Ατμοπλοΐα Γιαννουλάτου
Αττική, Ίέραξ, Μιαούλης, Αδριατικός, Άφοβος, Μπουμπουλίνα, Υπεροχή, Ναυκρατούσα, Ατρόμητος, Άσσος, Ιωάννινα, Χρυσαλίς, Αγγελική, Ζάκυνθος, Ζέφυρος, Κέρκυρα.
16
2.
Ατμοπλοΐα Αποστόλου Ρίγγα
Αετός, Αθήναι, Πήλιον, Βόλος (προσετέθη αργότερα), Λήμνος.
5
3.
Ατμοπλοΐα Μανουηλίδη Α.Ε.
Ήρα Μ., Μαίρη Μ., Έλενα Μ.

Ατμοπλοΐα Πανταλέων
Αρκαδία, Βυζάντιον, Ρούμελη, Σπάρτη, Σμύρνη.
Ατμοπλοΐα Τόγια
Νικόλαος Τόγιας, Μοσχάνθη Τόγια, Γεώργιος Τόγιας, Κάρυστος Τόγια, Κωνσταντίνος Τόγιας, Μυκάλη Τόγια.

Ατμοπλοΐα Δομεστίνη
Κανάρης.

Ατμοπλοΐα Βλασσοπούλου-Κωττάκη
Άρης, Κρόνος.
2
Διευθύνοντες της ΑΚΤΕΛ Α.Ε. ανέλαβαν οι Παναγής Γιαννουλάτος και Αθανάσιος Μανουηλίδης. Τα 38 πλοία της νέας εταιρείας αποτελούσαν το 90% του υπάρχοντος τότε ακτοπλοϊκού στόλου και εξυπηρέτησαν υποδειγματικά τις ακτοπλοϊκές συγκοινωνίες μέχρι τον Οκτώβριο του 1940.
Εκτός της κοινοπραξίας παρέμειναν έως το 1939 οι εφοπλιστές Ποταμιάνος, Τσέγκας και Ιγγλέσης.
Την δεκαετία 1929-1939 η ΑΚΤΕΛ Α.Ε. πούλησε τα παλαιότερα πλοία της, ανανεώνοντας το στόλο με πιο σύγχρονα και συνέδεσε όχι μόνον τον Πειραιά αλλά και τη Θεσσαλονίκη και το Βόλο με τα λιμάνια της Μέσης Ανατολής. Με τα τακτικά δρομολόγια του εσωτερικού που συμπεριελάμβαναν και τα πλέον ασήμαντα λιμάνια, δημιούργησε δίκτυο θαλάσσιων συγκοινωνιών άγνωστο μέχρι τότε για τη χώρα μας.
Η εταιρεία πρωτοπόρησε και στην οργάνωση τουριστικών πλόων με τη μετασκευή του ακτοπλοϊκού "Ελλάς" πρώην "Ήρα Μ" των Αφων Μανουηλίδη σε τουριστικό πλοίο και τη χρησιμοποίηση του από το 1935 μέχρι και την 28η Οκτωβρίου του 1940 για κρουαζιέρες στη Μεσόγειο. Οι μέτοχοι της ΑΚΤΕΛ διαπίστωσαν συν τω χρόνω, ότι η εκμετάλλευση των γραμμών εξωτερικού απέδιδε ικανοποιητικά αποτελέσματα, τα οποία όμως τα εξουδετέρωναν οι οικονομικές ζημίες των γραμμών εσωτερικού. Κατόπιν αυτού αποφάσισαν να διαχωρίσουν τις γραμμές ώστε να εμφανίζεται η πραγματική εικόνα της αποδόσεως της κάθε μίας ξεχωριστά. Στην απόφαση του διαχωρισμού συνετέλεσε και ένας ακόμη λόγος. Οι συγκοινωνίες του εξωτερικού ήθελαν ιδιαίτερη παρακολούθηση και έλεγχο στην εκμετάλλευση, λόγω του συναγωνισμού από τις ξένες εταιρείες. Τα πλοία που εκτελούσαν τα δρομολόγια εξωτερικού έπρεπε να είχαν περισσότερα προσόντα από τα επιβατηγά που εκτελούσαν εσωτερική συγκοινωνία. Είχαν μεγαλύτερα σε διάρκεια ταξίδια και έπρεπε να ανταγωνιστούν πλοία ξένων χωρών, νεότευκτα, συγχρονισμένα, τα περισσότερα ιταλικά, που επιχορηγούντο πλουσιότατα από τις οικίες κυβερνήσεις. Για τους παραπάνω λόγους, στις 6 Μαρτίου του 1939 οι μέτοχοι της ΑΚΤΕΛ αποφάσισαν την ίδρυση της εταιρείας "Ελληνικαί Μεσογειακαί Γραμμαί Α.Ε.", την ΕΛΜΕΣ.
1939-1940
Η ΕΛΜΕΣ θα είχε κύρια αποστολή την εξυπηρέτηση των γραμμών εξωτερικού. Η νέα εταιρεία άρχισε τη δράση της με τα παρακάτω επιβατηγά ατμόπλοια:
Αττική (2.561 τόννων ολικής χωρητικότητας),
Θράκη (2.068 τόννων ολικής χωρητικότητας),
Άνδρος (1.936 τόννων ολικής χωρητικότητας) και
Ιωνία (1.532 τόννων ολικής χωρητικότητας).
Αμέσως μετά την ίδρυση της αγόρασε το θρυλικό Α/Π "Κορινθία" (3.879 τόννων ολικής χωρητικότητας). Μέχρι την κήρυξη του Ελληνοϊταλικού πολέμου η ΕΛΜΕΣ με τα πλοία:
Κορινθία, Ιωνία, Αττική, Άνδρος, Θράκη, Κέρκυρα και Λήμνος.
Εξυπηρέτησε τις γραμμές Πειραιά-Μασσαλίας και Πειραιά-Αιγύπτου-Κύπρου-Λιβάνου και Παλαιστίνης. Το Μάιο του 1939, ο Ιωάννης Μεταξάς, αναγκάζει όλα τα πλοία της ελληνικής ακτοπλοΐας να συμμετέχουν στην Κ.Δ.Α.Σ. (Κοινή Διεύθυνση Ατμοπλοϊκών Συγκοινωνιών). Τον Αύγουστο του 1940 το Ελληνικό κράτος "εν όψει της επερχόμενης κατά της χώρας μας επιθέσεως της Ιταλίας", επίταξε τα περισσότερα ελληνικά επιβατηγά πλοία, εσωτερικών και μεσογειακών γραμμών.
1940-1960
Την 28η Οκτωβρίου του 1940 βρέθηκαν επιταγμένα τα 13 πλοία της ΑΚΤΕΛ και τα 5 πλοία της ΕΛΜΕΣ. Κατά τη διάρκεια του ελληνογερμανικού πολέμου σχεδόν όλα τα πλοία της ΑΚΤΕΛ και της ΕΛΜΕΣ βυθίσθηκαν στα ελληνικά χωρικά ύδατα, κατόπιν πολεμικών ενεργειών του εχθρού. Τα περισσότερα βυθίσθηκαν από τις 6 έως τις 27 Απριλίου του 1941.
Τα πλοία "Κορυτσά", "Ιωνία", "Κορινθία" "Μασσαλία", "Λυδία", "Μηδία", "Τασμανία" και το φορτηγό "Φρυγία". Όλα τα πλοία ήταν άνετα, γρήγορα, ασφαλέστατα.
Πηγή:http://foss.math.aegean.gr/~alex/P/km/Ferries/HmlHistoryEL.htm