Ο άνθρωπος που έχτισε τα γερά σπίτια στα Ιόνια

Του Σταυρου Τζιμα
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ. Στον κόσμο των αντισεισμικών κατασκευών θεωρείται περίπου μύθος και στα Ιόνια νησιά, οι άνθρωποι πίνουν νερό στο όνομά του.
Ο κ. Τάκης Παυλάτος είναι ο μηχανικός που ανοικοδόμησε την Κεφαλονιά, την Ζάκυνθο και την Ιθάκη, μετά τον φοβερό σεισμό του 1953, όταν 7,2 Ρίχτερ ρήμαξαν τα πανέμορφα αυτά νησιά αφήνοντας πίσω 455 νεκρούς και χιλιάδες κατεστραμμένα κτίρια. Και την ανοικοδόμησε με τρόπο που μισόν αιώνα μετά, οι άνθρωποι «όταν κοιμούνται και κουνηθούν γυρίζουν από το άλλο πλευρό γιατί ξέρουν ότι τα σπίτια τους αντέχουν».
Αποδείξεις; Ο σεισμός των 5,9 Ρίχτερ της περασμένης Κυριακής που άφησε σχεδόν ανέγγιχτες τις οικοδομές στην Κεφαλονιά, μολονότι το επίκεντρο ήταν κοντά και το εστιακό βάθος μικρό, αλλά και εκείνος των 7 Ρίχτερ το 1983 στην επιθετικότητα του οποίου συμπεριφέρθηκαν με επιτυχία τα παλαιότερα κτίρια.
Ας πάμε όμως μισό αιώνα πίσω. Στις αρχές της δεκαετίας του ’50 δεν υπήρχαν αντισεισμικοί κανονισμοί ούτε συσσωρευμένη γνώση στο θέμα της αντιμετώπισης των σεισμών που όταν «χτυπούσαν» προκαλούσαν μεγάλες ζημιές.
Οι άνθρωποι έχτιζαν τα σπίτια τους όπως αυτοί νόμιζαν με τους μαστόρους και τους εργολάβους να αυτοσχεδιάζουν δίχως να είναι σε θέση να δομήσουν τα κτίρια με τρόπο που να αντέχουν σε πολύ ισχυρούς σεισμούς. Ο σεισμός της 12ης Αυγούστου του 1953 ισοπέδωσε την Κεφαλονιά και προκάλεσε τεράστιες ζημιές στην Ιθάκη, Ζάκυνθο και Λευκάδα.
Νεαρός μηχανικός, τότε, ο Kεφαλονίτης κ. Παυλάτος, μόλις είχε αποφοιτήσει από το Πολυτεχνείο, με διδακτορική διατριβή στην αντισεισμικότητα των κατασκευών, μια ειδικότητα νεόκοπη στην ελληνική πραγματικότητα, ανέλαβε κατόπιν ανάθεσης του αρμόδιου υπουργείου να εκπονήσει τις μελέτες των υπό ανέγερση κτιρίων και να επιβλέψει την ανοικοδόμηση. Εφάρμοσε στην πράξη όσα είχε διδαχθεί γύρω από τις αντισεισμικές κατασκευές και συνέβαλε, με το έργο του, τα μέγιστα στην κατάρτιση αργότερα -το 1959- του πρώτου αντισεισμικού κανονισμού στην Ελλάδα, που βελτιωμένος ισχύει και σήμερα.
«Πρόκειται για ηρωική φυσιογνωμία. Ο Παυλάτος ουσιαστικά έφτιαξε από τα θεμέλια τα νησιά του Ιονίου, και βοήθησε πάρα πολύ στην αντισεισμική προστασία» λέει στην «Κ» ο καθηγητής κ. Βασίλης Παπαζάχος.
Στα 83 του χρόνια σήμερα ο κ. Παυλάτος δεν ανησυχεί καθόλου όταν ακούει ότι έγινε σεισμός στο Ιόνιο. «Τα κτίρια εκεί είναι γερά, γι’ αυτό αντέχουν σε μεγάλους σεισμούς. Οταν τα φτιάχναμε τηρούσαμε με θρησκευτική ευλάβεια τις προδιαγραφές και οι ιδιοκτήτες παρακολουθούσαν από κοντά την κατασκευή τους. Γύριζα πόλεις και χωριά, έδινα οδηγίες για κάθε κτίσμα και οι εργολάβοι υπάκουαν. Γι’ αυτό σήμερα η Κεφαλονιά και τα νησιά κρατούν καλά, απέναντι στα πολλά Ρίχτερ» λέει στην «Κ».
Ο βραβευμένος από την Ακαδημία Αθηνών, παλαίμαχος μηχανικός, ενημερώνεται για ό,τι έχει σχέση με κατασκευές και σεισμούς, σχεδιάζει αντισεισμικά κτίρια και βεβαίως έχει άποψη για το μέγα ζήτημα της αντισεισμικής προστασίας σήμερα.
«Η αντισεισμική θωράκιση δεν είναι αυτή που θα ήθελα. Η παλιά στηριζόταν στην ακαμψία, δηλαδή τα τοιχώματα στην οικοδομή άρχιζαν από το ισόγειο της οικοδομής, εκεί που τώρα φτιάχνουν πιλοτές. Οι πιλοτές είναι τα “ξύλινα πόδια” των πολυκατοικιών. Είδαμε τι έγινε το 1981 στην Αθήνα».
Το σοβαρότερο πρόβλημα, ωστόσο, όπως επισημαίνει ο ίδιος, εντοπίζεται στα χιλιάδες αυθαίρετα, που κατασκευάζονται χωρίς κανέναν σεισμικό συντελεστή.
Πηγή: Εφημερίδα <<Η Καθημερινή>>. Μάιος του 2007.