Μέχρι πριν από λίγα χρόνια ο όρος «μετανάστης» είχε θετικό πρόσημο και αναφέρονταν αποκλειστικά στον Έλληνα μετανάστη της Γερμανίας, της Αυστραλίας, των ΗΠΑ. …Εκεί, κάπου στο 1990-1991 ο όρος «μετανάστης» άλλαξε πρόσημο και έννοια: απέκτησε αρνητικό πρόσημο και αναφέρονταν στον Αλβανό μετανάστη στην Ελλάδα.Τα τελευταία τέσσερα χρόνια, με κορύφωση τις ευρωεκλογές του 2009, ο όρος «μετανάστης» επανάκτησε το θετικό του πρόσημο σε αντιδιαστολή όμως πάντα με μια νέα κατηγορία και όρο που κατασκευάστηκε, του λαθρομετανάστη.Ο λαθρομετανάστης (ή αλλιώς: ο παράνομος μετανάστης ή ο δίχως χαρτιά μετανάστης ή ο μη καταγεγραμμένος μετανάστης) δεν είναι άλλος, και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, από τον «ανεπιθύμητο μετανάστη»Πλέον και οι πιο προοδευτικές κυβερνήσεις, διεθνή φόρα, νομοθεσίες και οδηγίες, από το Δουβλίνο έως τη Στοκχόλμη, έχουν υψώσει ένα αδιαπέραστο τοίχος μεταξύ του μετανάστη και του λαθρομετανάστη. Ωσάν ο πρώτος, ο καλός, να έχει δύο πόδια, και ο έτερος, ο κακός, να έχει τρία.Στον πρώτο επιφυλάσσουν πολιτικές ένταξης, πολιτικά δικαιώματα, κοινωνικά δικαιώματα, ιθαγένεια. Στον δεύτερο, στον «κακό» μετανάστη, επιφυλάσσουν την επιστροφή, την απέλαση, την επαναπροώθηση και την οχύρωση των συνόρων.Είναι όμως έτσι; Είναι τόσο σαφής ο διαχωρισμός;Και ποιος είναι εντέλει ο λαθρομετανάστης;Ο σύγχρονός μας μετανάστης, ο «καλός μετανάστης», πριν γίνει νόμιμος ήταν επίσης μη νόμιμος, δηλαδή εισήλθε στη χώρα με μη νόμιμους τρόπους ή παρέμεινε σε αυτήν με μη νόμιμους τρόπους έως ότου η πολιτεία αποφάσισε να τον νομιμοποιήσει και να του αποδώσει κάποιο νομικό status.Ο σύγχρονός μας λοιπόν λαθρομετανάστης, ο «κακός μετανάστης» είναι απλώς αυτός που η πολιτεία, πλημμελώς, δεν του έχει αποδώσει κάποιο νομικό status.Μέσα στο μεγάλο τσουβάλι της κατηγορίας των λαθρομεταναστών εντάσσονται λογιών λογιών άνθρωποι και κατηγορίες: Από τον πολιτικό πρόσφυγα, τον περιβαλλοντικό πρόσφυγα, τον αναπτυξιακό πρόσφυγα έως τον οικονομικό μετανάστη. Κατά κύριο λόγο προέρχονται από την Κεντρική Αφρική (Σομαλία, Σουδάν, Ερυθραία, Νιγηρία) και την Ασία (Αφγανιστάν, Ιράκ, Πακιστάν, Μπαγκλαντές). Στην πλειονότητά τους δεν πρόκειται μήτε για καθαρούς οικονομικούς μετανάστες μήτε για πολιτικούς πρόσφυγες, αλλά για ανθρώπους in between – μεταξύ των δύο μεγάλων κατηγοριών. Σε κάθε περίπτωση πρόκειται για εξαναγκασμένη μετανάστευση (forced migration)- όπου η μετανάστευση δεν είναι επιλογή πολυτελείας αλλά ζήτημα καθαρής επιβίωσης. Εξ ου και ότι το φάσμα των ηλικιών διαφέρει από τους καθαρούς οικονομικούς μετανάστες. – Ενώ οι οικονομικοί μετανάστες είναι συνήθως νέοι άνθρωποι από 20-30 ετών, στους «λαθρομετανάστες» καλύπτεται όλο το ηλικιακό φάσμα.Η διαδικασία που ακολουθεί η χώρα μας αυτή τη στιγμή, και ελπίζω όχι για πολύ, είναι η εξής:Όποιον εισέρχεται στη χώρα μας με μη νόμιμες διαδικασίες συλλαμβάνεται ( σημειώνω ότι δεν υπάρχει η δυνατότητα να έρθει κάποιος με νόμιμη διαδικασία) και οδηγείται στους Ειδικούς Χώρους Παραμονής Αλλοδαπών ή σε ειδικά κέντρα κράτησης (συνοριακά κέντρα φύλαξης) Στους χώρους αυτούς ο μη νόμιμα εισερχόμενος μετανάστης θα παραμείνει για 2,3,4 ή 5 μήνες, ανάλογα με τις χωρητικές δυνατότητες του κτηρίου: Κατά το διάστημα αυτό μένει κλειδωμένος σε κάποιο εξαιρετικά βρώμικο κελί μαζί με άλλους πολλούς αλλοδαπούς, δεν προαυλίζεται, υποσιτίζεται, αρρωσταίνει- οι απόπειρες αυτοκτονίας δεν είναι ένα σπάνιο φαινόμενο. Τίποτα δεν θα λάβει χώρα κατά τη διάρκεια της παραμονής/φυλάκισης του στους χώρο αυτούς, κανείς δεν θα του μιλήσει για τα δικαιώματά του μήτε για τις υποχρεώσεις του, κανείς δεν θα τον προετοιμάσει για την επόμενη ημέρα. Όταν επιτέλους απελευθερωθεί, οι Αρχές θα του αποδώσουν το έγγραφο της διοικητικής απέλασης, με τον οποίο του επιτρέπεται να παραμείνει στη χώρα για ένα μήνα, ένα εισιτήριο λεωφορείου ή πλοίου με προορισμό την Αθήνα, κι ένα χάρτη του ιστορικού κέντρου της Αθήνας.Ο Αφρικανός θα μεταβεί στην πλατεία Αμερικής, Ο Αφγανός στην πλατεία Αττικής και οι λοιποί στην Ομόνοια – στα γκέττο που εμείς οι ίδιοι δημιουργήσαμε.Έτσι λοιπόν οι νεαρές κοπέλες θα επονομαστούν «νιγηριανές» και θα πουλάνε το κορμί του στην όποια Γερανίου, οι Αφρικανοί θα καταφύγουν στο εμπόριο τσάντας και cd, οι πακιστανοί και οι μπαγκλαντέζοι θα πωλούν λουλούδια και θα καθαρίζουν παμπριτζ αυτοκινήτων. Και οι ασυνόδευτοι ανήλικοι θα κρύβονται στη Πάτρα και στην Ηγουμενίστα ελπίζοντας πως κάποια στιγμή θα καταφέρουν να ξεφύγουν από την Ελλάδα και να οδηγηθούν προς τη βόρεια Ευρώπη. Μετά το πέρας του μήνα ο αλλοδαπός θα συλληφθεί και θα παραμείνει για 1 -2 μήνες σε κάποιο κελί του Α/Τ Ομόνοιας, Ακροπόλεως, Αγίου Παντελεήμονα. Με την αποφυλάκιση του θα λάβει εκ νέου το έγγραφο της διοικητικής απέλασης, με τον οποίο του επιτρέπεται να παραμείνει στη χώρα για ένα μήνα. κ.ο.κΤο μοντέλο αυτό, θέλουμε να πιστεύουμε ότι συνιστά μεταναστευτική πολιτική. Και πράγματι υπό μία παράδοξη έννοια είναι. Στόχος του μοντέλου αυτού είναι η μείωση των ροών: Βασίζεται στο λογικό σχήμα: θα περάσεις τόσο άσχημα στην Ελλάδα και μετά θα πεις στους φίλους σου πόσο χάλια είναι στην Ελλάδα και άρα δεν θα θελήσουν να έρθουν! Αρκετά παιδικό, θα έλεγα!Το σχήμα αυτό αγνοεί ότι οι άνθρωποι αυτοί δεν επιλέγουν με ορθολογικά κριτήρια να φύγουν από τα χώρα τους μήτε αποτελεί επιλογή τους η Ελλάδα. Το δικαίωμα στη ζωή διεκδικούν και φεύγουν νύχτα με ένα μωρό στη αγκαλιά με προορισμό οποιαδήποτε χώρα της Ευρώπης πλην της Ελλάδας (το γνωρίζουν καλά ότι η Ελλάδα είναι κόλαση) Η Ελλάδα όμως είναι η πρώτη πύλη της ΕΕ. Κι έτσι εγκλωβίζονται εδώ καθώς η Πύλη προς τις άλλες Ευρωπαϊκές χώρες είναι ερμητικά κλειστή.Την ομηρία των ανθρώπων αυτών την εκμεταλλευόμαστε ως κράτος και ως ιδιώτες με ποικίλους τρόπους και περισσή κουτοπονηριά:Ο σημαντικότερος τομέας είναι ο εργασιακός. Διατηρώντας ένα υψηλότατο αριθμό εργατικών χεριών δίχως νομικό status, ενισχύουμε την μαύρη εργασία. Το οποίο συνιστά μια έμμεση επιδοματική πολίτική του κράτους προς τους μικρομεσαίους.Σημαντικά οφέλη έχουν και οι ιδιοκτήτες σπιτιών που τους νοικιάζουν τα σχεδόν υπό κατεδάφιση σπίτι τους έναντι υπέρογκων ενοικίων.Μα και διάφορα άλλα αφεντικά θα τους έχουν στη δούλεψή τους κι όταν θα έρθει η ώρα της πληρωμής απλά θα καλούν την αστυνομία για να συλλάβει τον λαθρομετανάστη.Κατά το διάστημά παραμονής τους στην Ελλάδα δεν θα είναι λίγοι οι δικηγόροι που θα τους πλησιάσουν και έναντι υψηλότατου αντιτίμου θα τους προσφέρουν φρούδες ελπίδες κι έπειτα θα εξαφανιστούν.Στην πραγματικότητα, εκεί, στα γκέττο, οι μετανάστες συνιστούν ένα γιγάντιο προπέτασμα όπισθεν του οποίου ανθεί η παραοικονομία και η παρανομία. Για τον ίδιο η προσφυγή στην παραβατική συμπεριφορά είναι ορθολογική επιλογή- ο μοναδικός τρόπος επιβίωσης. Γι εμάς όμως είναι επιτυχές μοντέλο οικονομίας: ναρκωτικά, εμπόριο σαρκός, μαύρη εργασία.Το σημαντικότερο όφελος όμως είναι ότι συνιστούν έναν εύκολα πολιτικά χειραγωγήσιμο πληθυσμό για τον εκφοβισμό της κοινωνίας- το θύμα των δυτικών πολιτικών, στην Ελλάδα επέχει θέση απόλυτου θύτη. Για όλα φταίει αυτός:Είναι παλιά η ιστορία: Από τον λεπρό στον τρελό κι έπειτα στον μετανάστη και τώρα στον λαθρομετανάστη- Η κατασκευή των αποδιοπομπαίων τράγων.Όλοι εκμεταλλεύονται την κατάσταση- ο καθένας με τον τρόπο του.Ακόμα και οι κινηματικές μορφές έκφρασης: Όσο και οι Δεξιοί, Ακροδεξιοί και Εθνικιστές αντιμετωπίζουν τον λαθρομετανάστη ως το νέο υποκείμενο της επανάστασης – οι πρώτοι με την αποθέωση του οι δεύτεροι με την εξολόθρευσή του.Οι ίδιοι όμως ελάχιστα καταλαβαίνουν από όλα αυτά τα δυτικά παιχνίδια και για το μόνο που ενδιαφέρονται, το μόνο που διεκδικούν είναι το δικαίωμα στη ζωή.Η ΕΕ βέβαια δεν είναι άμοιρη ευθυνών: Όλα όσα συμβαίνουν είναι αποτέλεσμα των Ευρωπαϊκών επιλογών.Για την ΕΕ οι λαθρομετανάστες είναι ένας εφεδρικό στρατός εργατικών χεριών . Τον διατηρούν στην Ελλάδα και όταν υπάρχει η ανάγκη επανδρώνουν καμπόσους. Cherry picking.Υπάρχουν λύσεις; Προφανώς. Το πρώτο που έχουμε να κάνουμε ως κοινωνία είναι να σταματήσουμε να φοβόμαστε τον «άλλο», τον «ξένο», τον «αλλότριο».Η Μετανάστευση είναι σαν την καταιγίδα. Ένα φυσικό φαινόμενο που πάντα συνέβαινε και πάντα θα συμβαίνει. Αυτό που οφείλουμε να κάνουμε είναι να εφαρμόσουμε πολιτικές που θα μεγιστοποιούν τα οφέλη και θα μειώνουν τα κόστη. Θα κλείσω με μια μικρή ιστορία- του Μανώλη Δελλαπόρτα-Πριν ένα χρόνο, σε ένα φεστιβάλ μεταναστών, είδα έναν κύριο, γύρω στα 50 φανερά αφρικανικής καταγωγής, (μαύρος). Μια κάρτα στο πέτο του ανέγραφε το όνομά του: Μανώλη Δελλαπόρτα. Τον πλησίασα, τον ρώτησα μου εξήγησε: «ο παππούς μου ήταν από τη Κεφαλονιά, μετανάστευσε στην Αιθιοπία. Γνώρισε τη γιαγιά μου. Παντρεύτηκαν. Έκαναν παιδιά- ένα από αυτά ήταν ο πατέρας μου. Γνώρισε και αυτός με τη σειρά του τη μητέρα μου. Παντρεύτηκαν, έκαναν παιδιά. Εμένα μου έδωσαν το όνομα του παππού.» Και τώρα ο Μανώλης Δελλαπόρτας, ήρθε στην Ελλάδα, για μια καλύτερη ζωή, ως παράνομος μετανάστης. Τόσο απλά.Σας ευχαριστώ
_______________
* Ομιλία της Αφροδίτης Αλ Σάλεχ στην εκδήλωση των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, με θέμα: Μετανάστες χωρίς έγγραφα, αιτούντες άσυλο, πρόσφυγες: Ένας Ευάλωτος πληθυσμός, 16/12/2009.
Πηγή:http://afroditealsalech.blogspot.com/2009/12/blog-post_16.html
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου