ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΣ ΠΑΠΠΑ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΗ ΤΗΣ, ΤΟΝ ΝΙΚΟ, ΤΟ ΚΟΜΜΑ

Ο «αμνός» Μπελογιάννης και ο αποδιοπομπαίος Πλουμπίδης

Του ΝΙΚΟΥ ΚΙΑΟΥ

Ο Μπελογιάννης ήταν ο «αμνός» και ο Πλουμπίδης ο «αποδιοπομπαίος τράγος» για την τότε ηγεσία του ΚΚΕ, τον Ζαχαριάδη. Τους θυσίασε, τον πρώτο «για να προσφέρει με τη θυσία του την εξιλέωση για τα λάθη που έγιναν και την ελπίδα της ανάστασης ενός κινήματος που τα λάθη και οι αμαρτίες των ηγετών του το έφεραν στο ψυχορράγημά του» και τον δεύτερο «για να αθωώσει με τον θάνατό του εκείνους που τις είχαν διαπράξει».

Το εξώφυλλο του βιβλίου κοσμεί η ιστορική φωτογραφία της Ελλης Παππά στο Εκτακτο Στρατοδικείο. Στις σελίδες του παραθέτει τη σκέψη του Ν. Μπελογιάννη και υπερασπίζεται τον Ν. Πλουμπίδη Η Ελλη Παππά κατηγορεί ευθέως την ηγεσία του κόμματος για τους ρόλους που επέλεξε να δώσει στις δύο ηγετικές φυσιογνωμίες. Οι υποθέσεις Μπελογιάννη και Πλουμπίδη κρατούν τη δεσπόζουσα θέση στο βιβλίο της «Μαρτυρίες μιας Διαδρομής», που κυκλοφόρησε τις μέρες αυτές από το Μουσείο Μπενάκη.

«Μαρτύρια»

Η σύντροφος του Νίκου Μπελογιάννη καταθέτει τις δικές της μαρτυρίες («για να μην πω και τα μαρτύρια», λέει) στο κύριο, το μεγάλο κείμενο της έκδοσης, σε 178 σελίδες, με τον τίτλο «Σελίδες από τη ζωή μου». Περιλαμβάνονται επίσης «Τα γράμματα στο γιο μου», τρία άρθρα-παρεμβάσεις της σε εφημερίδες μετά την πτώση της δικτατορίας, ένα ειδικό κείμενο για την «υπόθεση Πλουμπίδη» και ένα «γράμμα του Νίκου Πλουμπίδη στην Ελλη Παππά», με ημερομηνία 4/5/52, που της έστειλε ο Πλουμπίδης από την παρανομία στη φυλακή, ένα ξεχωριστό ντοκουμέντο της περιόδου εκείνης αλλά και της Ιστορίας γενικότερα. (Δημοσιεύεται και φωτοτυπία της επιστολής). Το κύριο σώμα του βιβλίου είναι 333 σελίδες, μαζί με μια κατατοπιστική εισαγωγή του Τάσου Σακελλαρόπουλου, ιστορικού του Μουσείου Μπενάκη, στο οποίο παρέδωσε τα κείμενα, με την προϋπόθεση να δημοσιευθούν μετά τον θάνατό της (πέθανε στις 27/10/09).

Μέσα από την προσωπική της διαδρομή προβαίνει σε σύνθεση της ελληνικής πολιτικής σκηνής, με κύρια αναφορά στην πολιτική, τη δράση και την πορεία της Αριστεράς, του ΚΚΕ και της ΕΔΑ αλλά και μετά τη διάσπαση του ΚΚΕ.

Ταυτόχρονα στα κείμενα που δημοσιεύονται βρίσκει ο αναγνώστης την ιστορία της αγάπης του ζεύγους, μέσα σε φοβερές συνθήκες απομόνωσης, ιστορία που έχει συναίσθημα και αίσθημα χωρίς να γίνεται γλυκερό, με την ανταλλαγή ποιημάτων στη σκηρή απομόνωσή τους, την αγάπη της μάνας και την τρυφερότητα στο γιο, που τον γέννησε όντας κρατούμενη.

Η Ελλη Παππά:

* Υπερασπίζεται με πάθος την αθωότητα του Νίκου Πλουμπίδη απέναντι στις συκοφαντίες («χαφιές») της τότε ηγεσίας του ΚΚΕ.

* Παραθέτει την πολιτική σκέψη του Νίκου Μπελογιάννη (συνοψίζεται στο εύγλωττο «μακριά από... σήματα και οργανώσεις», στο σημείωμα στην απομόνωση για νόμιμη εφημερίδα, δηλαδή «μακριά από τον έλεγχο της ηγεσίας έξω»).

* Ερωτά «πόσα μεσαία στελέχη του κόμματος ήταν στην υπηρεσία της Ασφάλειας» και στέκεται στις περιπτώσεις του Θαν. Λυκογιάννη, στενού συνεργάτη του Ζαχαριάδη, του Νίκου Βαβούδη, ασυρματιστή του παράνομου κλιμακίου του ΚΚΕ στην Αθήνα, που αυτοκτόνησε όταν εντοπίστηκε από την Ασφάλεια και η ανακάλυψη των ασυρμάτων οδήγησε στη δεύτερη δίκη για κατασκοπεία και στην εκτέλεση, του Δημήτρη Βλαντά, ανώτατου στρατιωτικού στελέχους του Δημοκρατικού Στρατού, ενώ υπαινίσσεται ύποπτο ρόλο του Νίκου Ακριτίδη, μέλους του Π.Γ., και διατυπώνει ερωτήματα για τον ίδιο τον Ζαχαριάδη.

* Περιγράφει τις δύσκολες έως εχθρικές καταστάσεις από συγκρατούμενές της (έμεινε 13 χρόνια φυλακή) που ήταν εντολή του κόμματος γιατί υπερασπιζόταν τον Πλουμπίδη.

Επίθεση στο ΚΚΕ

* Μιλάει για «σταλινικό χρουστσοφισμό» και για «μεταμορφώσεις» συντρόφων της ηγεσίας («να κοιμούνται σταλινικοί και να ξυπνάνε χρουστσοφικοί, να κοιμούνται χρουστσοφικοί και να ξυπνάνε μπρεζνιεφικοί, να κοιμούνται μπρεζνιεφικοί και να ξυπνάνε "ανανεωτικοί" και γκορμπατσοφικοί και τέλος νεοσταλινικοί».

* Υποστηρίζει ότι το ΚΚΕ ήθελε να διαλύσει την ΕΔΑ.

* Καταλογίζει ευθύνες στο ΚΚΕ για τη στάση του απέναντι στη δικτατορία («να μιλήσουν οι σύντροφοι απ' έξω», πρώτα) και πριν για αντίσταση που δεν έγινε με την επιβολή της και ότι δόθηκε η ευκαιρία στον Ανδρέα Παπανδρέου να εισβάλει στο χώρο της ΕΑΜικής Αριστεράς.

* Κατηγορεί την ΕΔΑ που δεν έβγαλε φωνή διαμαρτυρίας.

* Καταλογίζει χυδαιότητες και πουριτανισμό στο ΚΚΕ για στάση απέναντι στις γυναίκες στην εξορία («αυτή φοράει το στενό παντελόνι της για να μας προκαλεί;»).

* Σημειώνει ότι το ΚΚΕ, με γραμματέα την Αλέκα Παπαρήγα, προσηλωμένο στα σταλινικά πρότυπα, καλεί τα μέλη «να αναγνωρίζουν ότι έχει το δικαίωμα να κατασκευάζει Πλουμπίδηδες και οι Πλουμπίδηδες όλων των εποχών να αποδέχονται αγόγγυστα τη μοίρα τους».

* Αναφέρεται σε άξιους αγωνιστές που είναι θαμμένοι στην ανωνυμία.

* Κατακρίνει το ΚΚΕ για τη στάση του απέναντι στους «δηλωσίες» τον καιρό του εφμυλίου και μετά.

* Επιτίθεται στο ΚΚΕ για τη στάση του στο Μακεδονικό.

* Αναφέρει ότι η υποταγή του ΚΚΕ στην ΕΣΣΔ (και στη μεταπολίτευση) είχε ξεπεράσει όλα τα όρια.

* Επαναλαμβάνει ότι «η λασπολογία ήταν ένα από τα κύρια στοιχεία της μυθοπλασίας του ΚΚΕ».

* Αναφέρεται σε περιπτώσεις αγωνιστών που βοήθησαν παράνομους την εποχή του εμφυλίου (π.χ. ο Πέλος και η Αλέκα Κατσέλη, γονείς της Νόρας και της Λούκας).

* Ονοματίζει ασφαλίτες «σκληρούς» όπως ο Κουβάς (μετέπειτα βασανιστής στον Πειραιά).

Το βιβλίο είναι καλογραμμένο, ρέει, παρά τις επαναλήψεις που σημειώνονται στα διάφορα κείμενά του. Είναι πολιτικό, έχει ανάλυση και στοιχεία αστυνομικού έργου, είναι αποκαλυπτικό. Δεν αναφέρεται στην προσωπική της ιστορία πριν τον Μπελογιάννη και απευθύνεται στο κομμουνιστικό κίνημα, «το κίνημα στο οποίο αφιερώσαμε τη ζωή μας -χωρίς ανταλλάγματα και "εξαργυρώσεις"».

Σίγουρα θα προκαλέσει αντιδράσεις. *