Θεμελιωτής του Ναυπλίου (=ναυτική πόλη) φέρεται ο ομώνυμος μυθικός ήρωας, πατέρας του Παλαμήδη. Το Ναύπλιο έπαιξε σημαντικό ρόλο σε όλες τις φάσεις της Ελληνικής Ιστορίας, από τα μυθικά χρόνια έως σήμερα. Ιδιαίτερα στα χρόνια της Ελληνικής Επανάστασης αναδείχθηκε πανελλήνιο κέντρο και διετέλεσε πρωτεύουσα της αναγεννωμένης Ελλάδος
Κατά τη Μυκηναϊκή εποχή, η πόλη υπήρξε ισχυρό ναυτικό κράτος με τείχος στο βράχο της Ακροναυπλίας, που αργότερα παρήκμασε και εγκαταλείφθηκε.
Στη διάρκεια του Μεσαίωνα γνώρισε την κυριαρχία των Βυζαντινών,
των Ενετών και των Φράγκων. Οι πρώτοι έχτισαν τα νεότερα τείχη της Ακροναυπλίας πάνω στα ίχνη της "Κυκλώπειας" οχύρωσης, ενώ στους
δυτικούς οφείλεται η ολοκλήρωση των έργων και η προσθήκη των κάστρων στο Παλαμήδι και το Μπούρτζι.
Η πόλη, με τα ισχυρά βενετσιάνικα φρούρια και την αρχοντική της παράδοση, υπήρξε επί μακρόν η καρδιά του Ελληνισμού. Ολόκληρο σχεδόν το 18ο αιώνα, η πόλη έζησε υπό οθωμανική κυριαρχία. Στις 29 Νοεμβρίου 1822 ο Στάικος Σταίκόπουλος απελευθέρωσε το Ναύπλιο από τους Τούρκους, καταλαμβάνοντας τα οχυρά και στις 3 Δεκεμβρίου του ιδίου
έτους οι Τούρκοι την παρέδωσαν στον Θόδωρο Κολοκοτρώνη.
.://www.nafplio.gr/
Λαξευτή σκοπιά στο κτήριο της πρώτης βουλής των Ελλήνων.
Το Παλαμίδι από έτσι όπως φαίνεται από την Ακροναυπλία.
Βενετσιάνικος Λέοντας.
Βραδυνή άποψη της πλατείας << Συντάγματος >>.
ΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ
Το Μουσείο Ναυπλίου στεγάζεται, μέσα στο επιβλητικό τριώροφο οικοδόμημα της πλατείας Συντάγματος. Στην πλούσια συλλογή του περιλαμβάνει εκθέματα από την Πρωτοελλαδική έως την Μυκηναϊκή εποχή και τους ιστορικούς χρόνους, αλλά
και ευρήματα από προϊστορικούς οικισμούς
της περιοχής.
Χτίστηκε στα χρόνια της δεύτερης Ενετοκρατίας
(1686-1715) και συγκεκριμένα
το 1713 κατά την διάρκεια της εξουσίας του Agostino Sagredo. Από τους Ενετούς χρησιμοποιήθηκε ως στρατώνας και αποθήκη του ναυτικού.
://www.nafplio.gr/
Άποψη της παλιάς πόλης του Ναυπλίου από το Παλαμίδι.
Η είσοδος στο φρούρειο του Παλαμιδίου.
Το Ναύπλιο ορίστηκε πρωτεύουσα του μικρού ελεύθερου ελληνικού κράτους (ως το 1834) και έδρα του πρώτου βασιλιά.
1828: Στις 8 Ιανουαρίου έρχεται ο πρώτος Κυβερνήτης, Ιωάννης Καποδίστριας. 1831: Στις 27 Σεπτεμβρίου ο Καποδίστριας δολοφονείται έξω από το Ναό του Αγίου Σπυρίδωνα.
1833: Άφιξη του Όθωνα.
1834 Φυλακίζεται στο Παλαμήδι ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης.
1862: Την 1η Φεβρουαρίου το Ναύπλιο επαναστατεί κατά της βασιλείας του Όθωνα
Η παραλία << Αρβανιτιά >> στις παρυφές της Ακροναυπλίας.
Σοκάκι στην παλιά πόλη.
Το Ναύπλιο συνδυάζει ένα σύνολο εικόνων, που γοητεύουν τους επισκέπτες. Χτισμένο στους πρόποδες
των δύο φρουρίων,
του Παλαμηδιού
και της Ακροναυπλίας,
αριθμεί σήμερα 17.000
περίπου κατοίκους.
Με διαρκώς αυξανόμενη τουριστική ανάπτυξη, και υποδομή που συνεχώς βελτιώνεται εκατοντάδες χιλιάδες είναι οι επισκέπτες του κάθε χρόνο το επισκέπτονται.
://www.nafplio.gr/
Ερασιτέχνες αλλά και επαγγελματίες ψαράδες, πάνε κι' έρχοντε στο λιμάνι της πόλης.
Πόρτα μιας άλλης εποχής και τεχνοτροπίας.
Το ρολόι στην Ακροναυπλία.
Η είσοδος του Παλαμιδίου από την πόλη.
Ο πεζόδρομος της << Αρβανιτιάς >>. Κάνοντας κανείς τη διαδρομή, περπατά περιμμετρικά τον βράχο και το φρούριο της Ακροναυπλίας.
Η είσοδος από το κελί του Κολοκοτρώνη στο Παλαμίδι.
Το εσωτερικό του κελιού. Ένας χώρος 2χ2 σκοτεινός και υγρός, που ακόμα και σήμερα σου πιάνεται η αναπνοή περνώντας στο εσωτερικό του!
Εσωτερική άποψη από το Παλαμήδι.
Εσωτερική άποψη του Παλαμιδίου.
ΤΟ ΠΑΛΑΜΗΔΙ
Την ιδέα να οχυρωθεί το Παλαμήδι την είχαν κατά σειρά ο Morosini, o Corner και ο Grimani. Τα σχέδια έγιναν τελικά από τον Grimani, αλλά το έργο ολοκληρώθηκε λίγο αργότερα από τον Agostino Sagredo. Όλο το συγκρότημα αποτελείται από οκτώ προμαχώνες που συνδέονται με τείχη και επικοινωνούν μεταξύ τους. Το φρούριο συγκοινωνούσε με την πόλη από δύο δρόμους, ο ένας ήταν θολωτός καλυμμένος με αψιδωτή οροφή και αντικαταστάθηκε αργότερα από μια κλιμακωτή άνοδο με 857 σκαλοπάτια.
Τα οχυρωματικά έργα του Παλαμηδιού τελείωσαν μέσα σε τρία χρόνια (1711-1714). Ήταν το τελευταίο σημαντικό επίτευγμα στη μακρόχρονη ιστορία της Ενετοκρατίας. Ένα χρόνο μετά, το 1715 οι Τούρκοι με 100.000 στρατό μπήκαν στην Πελοπόννησο και κατέλαβαν το Παλαμήδι και την Ακροναυπλία.
Το Παλαμήδι χρησιμοποιήθηκε κατά καιρούς σαν φυλακή βαρυποινιτών καταδίκων. Εκεί είχε φυλακισθεί και ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης
://www.nafplio.gr/
Παλαμίδι. Στον χώρο αυτόν ( σύμφωνα με τον φύλακα του φρουρίου), ο Κολοκοτρώνης αγνάντευε την θάλασσα τις λίγες ώρες οι δεσμοφύλακες τον έβγαζαν από το κελί του!
Άποψη της νέας πόλης του Ναυπλίου.
ΤΟ ΜΠΟΥΡΤΖΙ
Σύμβολο της πόλης.
Το μικρό φρούριο πάνω στο νησάκι των Αγίων Θεοδώρων.
Το Μπούρτζι, όπως και πολλά άλλα οικοδομήματα στο Ναύπλιο κτίσθηκε από τους Ενετούς μεταξύ το 1471 και κατ άλλους το 1473. Αποτελείται από ένα ψηλό οκταγωνικό πύργο, που πλαισιώνεται από χαμηλούς ημικυκλικούς πύργους για τα κανόνια στα ανατολικά και στα δυτικά του. Μια κινητή αλυσίδα έφραζε την είσοδο του όρμου
και το Porto Cadena -το Λιμάνι της Αλυσίδας - μετατρεπόταν
σε ασφαλές αγκυροβόλιο.
Ενώ οι Τούρκοι είχαν ρίξει
πέτρες γύρω στο νησάκι, για
να εμποδίζουν την προσέγγιση μεγάλων πλοίων και είχαν κατασκευάσει μόλο από το Μπούρτζι μέχρι το σημείο που ονομάζεται Πενταδέλφια με άνοιγμα στη μέση. Αργότερα έγινε τόπος διαμονής
των δημίων των
θανατοποινιτών του Παλαμηδιού. Μετά την απελευθέρωση από τους Οθωμανούς θα αποτελέσει τον τόπο φιλοξενίας της ελληνικής κυβέρνησης.
://www.nafplio.gr/
Το Παλαμίδι, έτσι όπως φαίνεται από την Ακροναπλία.
Η κεντρική πλατεία του Ναυπλίου, η πλατεία << Συντάγματος >>.
Βενετσιάνικος Λέωντας στην πλατεία << Συντάγματος >>.
Άποψη της παλιάς πόλης από το Παλαμίδι.
Η πλατεία << Συντάγματος >> του Ναυπλίου, όπως ήταν πριν την... ανάπλαση!
Η εκκλησία του Α. Σπυρίδωνα. Στην είσοδό της στις 09 Οκτώβρίου 1831, δολοφονήθηκε από τους Μαυρομιχαλαίους ο Ιωάννης Καποδίστριας.
Η Ακροναυπλία όπως φαίνεται από το Παλαμίδι.
. Για πολλά χρόνια το νεώτερο ελληνικό κράτος λειτούργησε το φρούριο αυτό, σαν φυλακή - κολαστήριο για πολιτικούς κρατούμενους ( αριστερών φρονημάτων ).
Η Ακροναυπλία είναι μια βραχώδης χερσόνησος που ενώνεται με τη στεριά στο ανατολικό της άκρο, στο στενό της Αρβανιτιάς. Πότε απέκτησε τη πρώτη οχύρωσή της παραμένει αβέβαιο. Τον 4ο αι. π.Χ. υπήρχε ισχυρό πολυγωνικό τείχος, που αργότερα ενίσχυσαν οι Βυζαντινοί. Αβέβαιο επίσης παραμένει πότε χτίστηκε για πρώτη φορά η πόλη.
Πολύ αργότερα οι Βενετοί, γύρω στο 1500, έκαναν τις απαραίτητες επιχωματώσεις και δημιούργησαν τη πόλη με τα σπίτια, την κεντρική πλατεία και και το παλάτι και έχτισαν τείχος για την αποτελεσματική προστασία του λιμανιού.
Όταν οι Βενετοί, κατά την πρώτη Βενετοκρατία (1389 – 1540) πήραν την Ακροναυπλία τα τείχη είχαν ανάγκη επισκευών. Παρά τις επανειλημμένες προσπάθειες των Βενετών Προβλεπτών, μόνον μετά τη πτώση μεγάλων κάστρων (Άργος, Εύβοια) στους Τούρκους πείστηκαν οι Βενετοί να εγκρίνουν τις απαραίτητες πιστώσεις, την εποχή που τοπικός προβλεπτής στο Ναύπλιο ήταν ο Pasqualigo (1470) ο οποίος μαζί με το μηχανικό Cambello ανέλαβε την επισκευή και επέκταση των τειχών. Τότε οι Βενετοί οχύρωσαν ένα τρίτο κάστρο, δίπλα στο Φράγκικο, που ονομάστηκε Castello di Toro (Κάστρο των Τόρων), ίσως από τους στρογγυλούς πύργους του και απλωνόταν στη βορειοδυτική πλευρά της Ακροναυπλίας, λίγο χαμηλότερα από τα άλλα δύο. Ανάμεσα στο Φράγκικο κάστρο και στο κάστρο των Τόρων υπήρχε τείχος που κατέληγε σε ένα τετράγωνο πύργο προς την πλευρά της θάλασσας. Στην πλευρά της στεριάς, εκεί που τα δυο κάστρα συναντιώνταν, υπήρχε ένας μεγάλος στρογγυλός πύργος που σώζεται μέχρι σήμερα. Με τείχος χωριζόταν και το Φράγκικο κάστρο με το Ρωμέϊκο. Επιβλητικές πύλες και θολωτά περάσματα προστάτευαν το κάστρο των Τόρων ενώ τα τείχη ακολουθώντας τις επιταγές της οχυρωματικής αρχιτεκτονικής στεφανώνονταν με εντυπωσιακές δαντελλωτές επάλξεις.
Στο ανατολικό άκρο της χερσονήσου δημιουργήθηκε τάφρος, απαραίτητο συμπλήρωμα της φρουριακής αρχιτεκτονικής των χρόνων, πάνω από την οποία υπήρχε γέφυρα για να συνδέει το φρούριο με την έξω των τειχών περιοχή. Στο μισό τμήμα της ήταν κινητή, ξύλινη, εκεί που επικοινωνούσε με την κύρια σιδερόφρακτη πύλη. Σε διάφορα σημεία τα τείχη ήταν διακοσμημένα με ανάγλυφα λιοντάρια, που η τεχνοτροπία τους δείχνει και την ασφαλή χρονολόγησή τους. Τα περισσότερα δημιουργήθηκαν στην πρώτη περίοδο της κυριαρχίας των Βενετών στο Ναύπλιο.
Στα 1540, μετά από πολιορκία 3 χρόνων, το Ναύπλιο έπεφτε στα χέρια των Τούρκων, στους οποίους και παρέμεινε μέχρι το 1686. Παρά τις αρχικές καταστροφές, την εξόντωση των κατοίκων και τη γενική αναταραχή που προκλήθηκε, οι Έλληνες κατόρθωσαν να ξαναδώσουν στη πόλη ζωή και κίνηση «παίρνοντας στα χέρια τους το εμπόριο και τη ναυτιλία». Οι Τούρκοι εγκαταστάθηκαν μέσα στο φρούριο που το ονόμασαν «Ίτς Καλέ». Οι πρώτοι ξένοι περιηγητές, που έφθασαν στη πόλη στα τέλη του 16ου αι., δίνουν πολύτιμες πληροφορίες τόσο για το ρυθμό ζωής στην πόλη όσο και για τα κάστρα που προκαλούσαν μαγευτική εντύπωση. Ανάμεσά τους ο τούρκος περιηγητής Εβλιγιά Τσελεπή που έφθασε στη περιοχή τον 17οαι. Περιγράφει τη ζωή, τα σπίτια, τα τζαμιά και τα οχυρωματικά έργα της πόλης.
Όταν οι Βενετοί ξαναπήραν το Ναύπλιο, το 1686, η πόλη είχε χάσει την αναγεννησιακή μορφή της. Τα σπίτια είχαν αντικατασταθεί με τούρκικα. Τα κάστρα, όμως, παρά τις τουρκικές επισκευές, διατηρούσαν την αρχική μορφή τους και το Ναύπλιο εξακολουθούσε να είναι η «πρωτεύουσα του Μοριά». Τότε αποφάσισαν να εκμεταλλευθούν το λόφο του Παλαμηδιού και να τον οχυρώσουν για την αποτελεσματικότερη προστασία της πόλης. Την εποχή αυτή, εξάλλου, η δύναμη των τηλεβόλων είχε αναπτυχθεί σημαντικά και η ύπαρξη του ψηλού Παλαμηδιού ακριβώς δίπλα στην Ακροναυπλία, ουσιαστικά εκμηδένισε τη σημασία του τελευταίου οχυρού. Ο τουρκικός κίνδυνος είχε αποδειχθεί πως ήταν ιδιαίτερα έντονος και υπολογίσιμος ενώ συγχρόνως η Βενετία δεν ήταν η παλιά πανίσχυρη δύναμη. Το γόητρο της είχε μειωθεί και σημαντικές θέσεις της είχαν χαθεί (Κρήτη).
Συγχρόνως με το Παλαμήδι οι Βενετοί ενίσχυσαν το τείχος της Ακροναυπλίας. Μεγαλύτερη φροντίδα έδειξαν για την οχύρωση της πόλης, κυρίως στην ανατολική πλευρά που σήμερα δεν αναγνωρίζεται, αφού εξολοκλήρου κατεδαφίστηκε. Παράλληλα κατέχωσαν την τάφρο που υπήρχε μέχρι τότε στην ανατολική πλευρά, ενίσχυσαν τους πύργους και τα τείχη του κάστρου των Τόρων και ολοκλήρωσαν την εξωτερική οχύρωση του κάστρου. Τότε κατασκευάστηκε και η επιβλητική πύλη (1713), που φέρει το όνομα του Προβλεπτή Αυγουστίνου Σαγρέδου, στη βόρεια πλευρά του Ρωμέικου κάστρου, στο οχυρό του Δολφίνου, και είναι προσιτή από μια κλιμακωτή ανάβαση με πολλά σκαλοπάτια.
Στην αρχή της χερσονήσου κατασκεύασαν ένα μικρό φρούριο, που πήρε από το Προβλεπτή του Μοριά, Francesco Grimani (1706), την ονομασία «Προμαχώνας Grimani» και διατηρείται μέχρι σήμερα. Στην όψη του σώζεται εντοιχισμένο το ανάγλυφο με το βενετσιάνικο λιοντάρι. Ο προμαχώνας αυτός είχε σκοπό την προστασία της πόλης και κυρίως της Πύλης της Στεριάς, που σήμερα δεν υπάρχει πια. Από το τείχος του κάστρου στη νοτιοδυτική πλευρά καλύτερα διατηρημένο είναι το δυτικό τμήμα, εκεί που δημιουργήθηκε ο Προμαχώνας Πέντε Αδέλφια, που πήρε το όνομά του από τα πέντε πυροβόλα που ενίσχυαν τον περίβολό του.
Έτσι η Ακροναυπλία απέκτησε τη τελική οχύρωσή της με τα απαραίτητα σκεπαστά περάσματα, τις υπόγειες διαβάσεις και τις πυλίδες. Παρά τις προσπάθειες των Ενετών μηχανικών (ώστε το τείχος της πόλης, που ολοκληρώθηκε το 1714, να είναι ισχυρό οι Τούρκοι κατέλαβαν το Ναύπλιο την επόμενη χρονιά.
Παρόλα τα επιβλητικά οχυρωματικά έργα, που σύμφωνα με τους Βενετούς κατέστησαν το Ναύπλιο το πιο «δυνατό φρούριο στο κόσμο» τον 18ο αι. , καταλήφθηκε από τους Τούρκους μέσα σε δύο εβδομάδες. Μια τοπική παράδοση αναφέρει πως πάνω από την πύλη της ανατολικής πλευράς ο γενίτσαρος που πρώτος πάτησε το κάστρο στερέωσε το γιαταγάνι του. Κι από τότε κάθε Παρασκευή έσταζε αίμα, γιατί ήταν ημέρα Παρασκευή που άρθηκε η πόλη.
Σ’ αυτή τη τελευταία περίοδο το Ναύπλιο άρχισε να παρακμάζει. Από το 1786 έπαψε να είναι πρωτεύουσα του Μοριά, αφού οι Τούρκοι προτίμησαν για στρατιωτικούς λόγους τη Τρίπολη. Οι ξένοι περιηγητές του 19ου αι. περιγράφουν τον ξεπεσμό της πολιτείας, τη βαριά ατμόσφαιρα που επικρατούσε από την καχυποψία των Τούρκων, τον περιορισμό της κυκλοφορίας, αφού οι καστρόπορτες έκλειναν με το δειλινό και δεν άνοιγαν ξανά παρά την επόμενη μέρα. Μόνο τα κάστρα διατηρούσαν το μεγαλείο τους.
Σήμερα μπορεί κανείς να γνωρίσει τα κάστρα της Ακροναυπλίας είτε ανηφορίζοντας από την Αρβανιτιά, είτε από τη βορειοανατολική άνοδο είτε από το πλάτωμα που είναι κτισμένο το σύγχρονο ξενοδοχειακό συγκρότημα. Αν και η μορφή έχει αλλοιωθεί η αγέρωχη όψη των οχυρώσεων παραμένει. Σε πολλά σημεία διακρίνονται τα αρχαιοελληνικά τείχη με τους επιβλητικούς δόμους πάνω στους οποίους οικοδομήθηκαν οι μεταγενέστερες προσθήκες. Ψηλά από το Παλαμήδι μπορεί κανείς να χαρεί τη μοναδική θέα της Ακροναυπλίας και να καταλάβει η διαμόρφωση των κάστρων της. Στην άκρη, τη δυτικότερη, στο ψηλότερο σημείο, το Ρωμέϊκο κάστρο (Castel Greci) εκεί που βρισκόταν η προϊστορική ακρόπολη, στη μέση το Φράγκικο (Castel di Franchi) που μέχρι τα χρόνια της Τουρκοκρατίας αποτελούσε το στρατιωτικό κέντρο της περιοχής, στο χαμηλότερο σημείο, στη στροφή της Αρβανιτιάς, το κάστρο των Τόρων (Castel di Toro). Οι σύγχρονες εγκαταστάσεις έχουν αλλοιώσει το τοπίο, μεγάλο τμήμα όμως των οχυρώσεων παραμένει. Κάτω από τη σκιά της Ακροναυπλίας απλώνεται η πόλη.
http://nafplio.wordpress.com/2008/05/09/acronafplia/Οι φωτογραφίες είναι της Γεωργίας Καβαλλιεράτου - Κοσκινιώτου.
Την ευχαριστώ θερμά για την ευγενική παραχώρησή τους.
Α. Κ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου