Ηλεκτρονικό περιοδικό για τη Γλώσσα, την Ιστορία και τον Πολιτισμό.
Παρουσίαση με λίγα λόγια: Δαιμόνιος τηλεοπτικός ρεπόρτερ απεφάνθη: “το πλαγκτόν είναι μία ξένη λέξη, που καθιερώθηκε στη χώρα μας, επειδή έτσι ονομάζεται ένας ήρωας από τη σειρά του Μπομπ Σφουγγαράκη”. Με την ελπίδα ότι θα περιοριστούν τέτοια “μαργαριτάρια”, ας ξεκαθαρίσουμε ορισμένα πράγματα 24γράμματα :
Η ελληνική λέξη το πλαγκτόν (γεν: του πλαγκτού, δίχως πληθυντικό) είναι το ουδέτερο του επιθέτου της αρχαίας ελληνικής λέξης πλαγκτός (< πλάζομαι < πλανώμαι) και σημαίνει “ο περιπλανώμενος”, “ο φερόμενος εδώ και εκεί”. Μάλιστα, στα Αρχαία Ελληνικά απαντάται και η λέξη η πλαγκτοσύνη (: περιπλάνηση), ομόρριζα: πλήττω, πλήγμα, πληγή και πιθ. Συμπληγάδες. Μόνο και μόνο από τη σημασία της λέξης καταλαβαίνουμε ότι ως πλαγκτόν, ή ως plankton, δηλώνεται το σύνολο των εμβίων οργανισμών, φυτικών και ζωικών, οι οποίοι πλέουν παθητικά εντός των υδάτων και παρασύρονται από τα ρεύματα. Το πλαγκτόν είναι η βασική τροφή των ψαριών και τροφοδοτεί ασταμάτητα όλους τους υδρόβιους οργανισμούς. Για την Ιστορία της λέξης αναφέρουμε ότι πρώτος που καταγράφει την ύπαρξη του αόρατου, δια γυμνού οφθαλμού, πλαγκτού είναι ο Ολλανδός Anton van Leewenhoek, το 1676, όταν έκανε την πρώτη μικροσκοπική ανάλυση ύδατος. Παρατήρησε κάτι «περίεργα κινούμενα σχήματα» αλλά ούτε και ο ίδιος μπορούσε να υποπτευτεί τη σημασία τους στην τροφική αλυσίδα. Διακόσια χρόνια, αργότερα, ο Γερμανός Victor Hensen (1835-1924), ο ίδιος θα πλάσει και τη λέξη οικολογία, θα δανειστεί μία ελληνική λέξη για να αποκαλέσει αυτά τα «περίεργα σχήματα» ως plankton. Στην Ελληνική Γλώσσα θα φτάσει ως αντιδάνειο (Γιώργος Δαμιανός). Περισσότερα, καθώς και η μετάφραση του άρθρου σε 4 γλώσσες, στα 24γράμματα
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου