19ος αι.: Τα πρώτα διόδια στο Αργοστόλι και στην Αθήνα

http://www.kefallinia.com/

Παρασκευή, 14 Οκτώβριος 2011 22:58

Στο Αργοστόλι Μέσα του 19ου αι. Αργοστόλι. Η Γέφυρα de Bosset ήδη έχει τελειοποιηθεί (τρία κατασκευαστικά στάδια) πλήρως, τα οράματα και οι στόχοι του -Ελβετού μηχανικού, αξιωματικού του Αγγλικού στρατού- εμπνευστή της έχουν απόλυτα υπηρετηθεί και οι δυσπιστίες, οι φόβοι και οι αντιδράσεις του Consiglio Governativo έχουν από χρόνια καμφθεί. 10 Οκτωβρίου 1868. Με Βασιλικό Διάταγμα επιβάλλονται διόδια «επί τριετίαν» για το δρόμο Αργοστολίου-Σάμης. «Έχομεν Κύριοι των μνησθέντων Δήμων -εν. Κρανίων, Δειληνιτών, Φαρακλών, Σάμης, Πυλάρου, Άσσου και Ερύσου- ν’ανακοινώσωμεν υμίν έν θαύμα, και μιά εφεύρεσιν της Κυβερνήσεως Βούλγαρη, δια της οποίας απεφασίσθη να πληρώνωσιν οι διαβαίνοντες την γέφυραν της πόλεως Αργοστολίου από τον όνον μέχρι και αυτού του κοτόπουλου, φόρον ωρισμένον, τουτέστι κεφαλιάτικο, κατά το κατωτέρω Βασιλικόν Διάταγμα». Με δυο λόγια, όποιος περνούσε πάνω από τη Γέφυρα με κατεύθυνση προς Σάμη διά μέσω της «εθνικής αμαξιτής οδού... 23 περίπου σταδίων» πλήρωνε «δι’ έκαστον ίππον,

ημίονον, μετά ή άνευ φορτίου, μετά ή άνευ ιππέως, λεπτά 15 / δι’ έκαστον όνον ωσαύτως λεπτά 10 / δι’ έκαστον βουν προς εμπορίαν ή κρεουργίαν, λεπτά 15/ δι έκαστον περιπλέον ίππον εξευγμένον εις τα ειρημένα οχήματα, λεπτά 10/ δι’ έκαστον δίτροχον ή τετράτροχον όχημα συρόμενον υφ’ ενός ίππου ή ημίονος, λεπτά 25 / δι’ έκαστον συρόμενον υπό δύο ίππων, λεπτά 35 / δι’ έκαστον όνον εξευγμένον εις άμαξα λεπτά 15/ δι΄ εκάστην φορτηγόν δίτροχον άμαξαν, συρομένην υφ’ ενός ίππου ή ημίονος ή δυο βοών, εάν με η άμαξα η κενή, λεπτά 15, εάν δε έχει φορτίον, λεπτά 25/ τετράτροχος άμαξα συρομένη υφ΄ ενός ίππου ή ημιόνου ή δυο βοών, εξομοιούται προς δίτροχον».

Και όλα αυτά αναφέρονται στο πρώτο άρθρο, ενώ στο δεύτερο πληροφορούμεθα πως «τα διόδια πληρώνονται και όταν τα ζώα εν μέρει διέλθωσιν την οδόν ταύτην». Και στο τέταρτο: «η είσπραξις των διοδίων γίνεται εις τους σταθμούς τους οποίους θέλει προσδιορίσει η διακήρυξις της εκμισθώσεως, η δε τριετία άρχεται από της κοινοποιήσεως της εγκρίσεως και του τελευταίου πλειοδότου».

Στην αρχή της Γέφυρας προς το Αργοστόλι και προς την νότια πλευρά είχε κτισθεί μικρό σπιτάκι που εξυπηρετούσε την λειτουργία των διοδίων. Ο οικίσκος αυτός βρισκόταν εκεί που σήμερα είναι το Καφενείο Μοντεσάντου. Αλλά και από την άλλη πλευρά της γέφυρας υπήρχε οικίσκος για τους εισπράκτορες υπαλλήλους των διοδίων. Σήμερα βέβαια, τα μόνα που έχουν απομείνει είναι οι φωτογραφίες των οικίσκων αυτών.

Στην Αθήνα

Στην Αθήνα όμως και δη το 1842, μπήκαν τα πρώτα διόδια στην οδό Πειραιώς, δρόμος μεγάλης κυκλοφορίας, καθώς ένωνε νέα πρωτεύουσα της Ελλάδας με το επίνειό της. Χρήματα το κράτος δεν είχε και οι δαπάνες ήταν πολλές, οπότε αποφασίστηκε να εισπράττονται διόδια. Ήτοι: Οι τετράτροχες άμαξες πλήρωναν 10 λεπτά, οι δίτροχες 5 λεπτά. 5 Λεπτά πλήρωναν τα άλογα ιππασίας, τα υποζύγια και κάθε φορτηγό ζώο. Εξαιρούνταν τα άλογα της Αυλής του βασιλιά, τα των πρέσβεων, αυτά του στρατού και όσα πήγαιναν για συγκομιδή καρπών και καλλιέργειες. Τα έσοδα από τα διόδια ήταν 30.000 δρχ κατ’ έτος.



Ευρυδίκη Λειβαδά
Φωτογραφία: Το σπιτάκι των διοδίων στην πλευρά του "Αριστοφάνη", Αρχείο και Συλλογή ΟΔΥΣΣΕΙΑΣ

________________
Το πρώτο μέρος είναι από δημοσιευμένο μελέτημά μου για την Γέφυρα (Ιστορία Πάπυρος, εφ. Ανεξάρτητος – πηγές Εφημερίδα Η Σφήκα, φ. 56, 24.11.1868)
Για το δεύτερο έχουν ληφθεί πηγές από το βιβλίο του Γ. Καιροφύλα, Η Αθήνα στα χρόνια του Όθωνα, Αθήνα, 2011