Γιώργος Κωστόπουλος, Μηχανικός Περιβάλλοντος
Τα είδη των φυτών και των ζώων που εξαφανίζονται από τα τέλη του 19ου αιώνα και μετά είναι εκθετικά περισσότερα από τους προηγούμενους αιώνες, εξαιτίας της βιομηχανοποίησης των κοινωνιών, της ραγδαίας αύξησης του ανθρώπινου πληθυσμού και της κλιματικής αλλαγής.
Οι εξελίξεις αυτές έχουν συνδράμει στην εξαφάνιση ειδών αλλά και στην ραγδαία μείωση πληθυσμών, που απειλούνται να εξαφανιστούν τις προσεχείς δεκαετίες.
Μια νέα έρευνα του Πανεπιστημίου Nacional Autónoma του Μεξικό που δημοσιεύθηκε από την Εθνική Ακαδημία Επιστημών των ΗΠΑ αναφέρει πως το 50% των ειδών ζώων έχουν εξαφανιστεί τις τελευταίες δεκαετίες και ότι το ένα τρίτο των ειδών ζώων που χάνουν πληθυσμούς δεν θεωρούνται ότι βρίσκονται υπό εξαφάνιση.
Δισεκατομμύρια πτηνά, θηλαστικά, ερπετά και αμφίβια έχουν ήδη αφανιστεί από τον πλανήτη, κάνοντας τους επιστήμονες να δηλώνουν ότι η 6η μαζική εξαφάνιση ειδών έχει εξελιχθεί περισσότερο και γρηγορότερα από όσο είχε γίνει αντιληπτό μέχρι σήμερα.
Από ένα δείγμα 177 ειδών χερσαίων θηλαστικών που εξετάστηκαν στα πλαίσια της έρευνας, βρέθηκε ότι περίπου τα 88 είδη χερσαίων θηλαστικών έχουν χάσει το 80% των ενδιαιτημάτων και του φυσικού περιβάλλοντος διαβίωσής τους κατά την χρονική περίοδο 1900-2015.
Κύριοι λόγοι για αυτή την εξαφάνιση της άγριας ζωής είναι ο υπερπληθυσμός, η τοξική ρύπανση και μόλυνση του περιβάλλοντος, η προαναφερόμενη καταστροφή των ενδιαιτημάτων, η εισβολή ξένων ειδών που διαταράσσουν την φυσική ισορροπία στα οικοσυστήματα, η αύξηση του κυνηγιού και φυσικά η κλιματική αλλαγή.
Η έρευνα ανέλυσε δεδομένα από ένα δείγμα 27.500 ειδών χερσαίων σπονδυλωτών ζώων. Από αυτά τα 9.200 αντιμετωπίζουν τη συρρίκνωση του φυσικού τους περιβάλλοντος.
Ενδεικτικό παράδειγμα αποτελεί το λιοντάρι όπου ιστορικά διαβίωνε στο μεγαλύτερο μέρος της Αφρικής, στην νότια Ευρώπη, στην Μέση Ανατολή και έως την βορειοδυτική Ινδία, ενώ σήμερα συναντάται μόνο στην κεντρική και νότια Αφρική με τον πληθυσμό του να έχει μειωθεί θεαματικά.
Αντίστοιχη εξαφάνιση ειδών και πληθυσμών ζώων σε τόσο μεγάλη κλίμακα έχει παρατηρηθεί άλλες 5 φορές στην ιστορία του πλανήτη, όπου ποσοστά άνω του 60% των πληθυσμών ζώων είχαν εξαφανιστεί λόγω ακραίων περιβαλλοντικών γεγονότων.
Πριν από 443 εκατομμύρια χρόνια, για παράδειγμα, μια παρατεταμένη Εποχή Παγετώνων οδήγησε σε πτώση της στάθμης της θάλασσας και των ωκεανών κατά 100 μέτρα, πράγμα που εξαφάνισε το 60-70% όλων των ειδών και αποτέλεσε ένα τεράστιο γεγονός κλιματικής αλλαγής.
Παρόλα αυτά είναι η πρώτη φορά που μια τέτοιου μεγέθους και κλίμακας μαζική εξαφάνιση ειδών ζώων και φυτών οφείλεται σε ανθρωπογενή αίτια.
