Κριτικός Βιβλίου
Με όχημα τον ελεύθερο στίχο και με εξομολογητική διάθεση, τέτοια που αρμόζει στην λυρική ποίηση, ο Κώστας Ευαγγελάτος στη ποιητική του συλλογή Η ΕΛΕΓΕΙΑ ΤΩΝ ΕΚΒΑΤΑΝΩΝ (εκδόσεις Απόπειρα) μας εισάγει στην προβληματική της αλλοτρίωσης των ανθρώπινων σχέσεων. Θλιβερή διαπίστωση η ύπαρξη του επικοινωνιακού κενού που τον περιβάλλει. Αρχικά αναδύεται σαν μια δήλωση πρόθεσης επικοινωνίας αλλά κορυφώνεται σε μια ελεγειακή κραυγή .“L’ ENFERES C’EST LES AUTRES” διατύπωσε ο Jean-Paul Sartre. Όταν ο ήρωας της ιδεατής πολιτείας των Εκβατάνων φτάνει στην ίδια τραγική διαπίστωση, εκεί που ο έρωτας εκπορθείται βίαια και αναπάντεχα, με αριστοτεχνική χρήση του λόγου, ο ποιητής περιγράφει εύστοχα την οριακή του εμπειρία εξισορροπώντας το πληθωρικό του συναίσθημα με αφαιρετικό στίχο και αισθαντική γλώσσα. Με αποφθέγματα -κραυγές αγωνίας καταγράφει την πορεία της εσωτερικής του αναζήτησης σε μια προσπάθεια συλλογικής αφύπνησης.
Κάτω από το πρίσμα του υπαρξισμού πρωταρχικής σημασίας είναι η υποχρέωση «του προσώπου» που υπάρχει σε ένα δεδομένο σύμπαν για την δημιουργία του οποίου δεν ευθύνεται μεν αλλά καλείται να νοηματοδοτήσει ,να λάβει δράση.. «Ο άνθρωπος είναι το μέσον δια του οποίου οι σχέσεις εκδηλώνονται και πολλαπλασιάζονται. Με τις πράξεις του ανθρώπου αναδεικνύονται οι σχέσεις στο σύμπαν. Η ταχύτητα του αυτοκινήτου είναι που «οργανώνει τις μάζες της γής». (Sartre, “What is literature?”) Αυτόν τον κόσμο ο ήρωας οφείλει να νοηματοδοτήσει και μετά, σαν το καλύτερο κόσμημά του, να ενταχθεί και ο ίδιος σε αυτόν μέσω της ταύτισής του με «το έτερο πρόσωπο ». Η κατάσταση της ταύτισης αποτελεί την ιδανική σύμβαση όπου στην επιτυχή της έκφανση αντικατροπτρίζεται «στο πρόσωπο του άλλου». Ο ήρωας ΤΗΣ ΕΛΕΓΕΙΑΣ ΤΩΝ ΕΚΒΑΤΑΝΩΝ δίνει απλόχερα τους θησαυρούς του αλλά χωρίς νόημα. Ο άλλος είναι αμύητος σε τέτοιες υψηλές διδαχές , δεν αναλαμβάνει ευθύνες και αποδεικνύεται ανώριμος για σημαντικές αποστολές. Ακόμα και όταν οχλείται απαντά με αδιαφορία . Η αδιαφορία του έχει πολλά πρόσωπα , πότε έρχεται σαν θύτης, πότε σαν τιμωρός, πότε αποδεικνύεται αχάριστος, αμετροεπής ή προδότης έχοντας μετατρέψει τα πάντα σε ένα ατέλειωτο παγοπέδιο χωρίς σημεία ζωής. Μάταια ο ποιητής προσπαθεί κραυγάζοντας να περισώσει ο,τι έχει απομείνει. Για τη δημιουργία μιας γέφυρας επικοινωνίας χρειάζεται ένας πομπός και ένας δέκτης. Και ένα περιβάλλον χωρίς παρεμβολές. Το σύμπαν εχθρικό πεδίο, άγονος τόπος αφού αυτός ο ίδιος δεν μπόρεσε να του δώσει την αξία του μέσω της κοινωνίας με τον άλλον. Έτσι ο ήρωας έρχεται σε σύγκρουση με την εχθρική ατμόσφαιρα πρώτα από το ίδιο το σύμπαν και μετά με « τον άλλο» που έχει διάθεση μόνο στιγμιαίας κατανάλωσης. Μετά από μιά σειρά οδηνηρών ματαιώσεων ο ήρωας αισθάνεται άδειος, και ακυρώσιμος. Το δίπτυχο έρωτας–θάνατος που κατά τη φροῢδική προσέγγιση καθορίζει κάθε σχέση φτάνει σε επικίνδυνη κλιμάκωση και τελικά ηττείται από το θάνατο αδυνατώντας να συνεχίσει την αέναη του πορεία. Τα μηνύματα που εκπέμπονται σαν σπαρακτικές εκφόρτισης πόνου σπάνε σαν κύματα πάνω σε βράχους αδιαφορίας, απάθειας και παρανόησης εκφράζονται μέσα από την συμβολική εικονοποιεία, «Όλα παγώνουν, νεκρώνουν»... «Αρχή του πένθους- εισαγωγή στο πόνο » αποκαλύπτει με διδακτικό ύφος, αξιοπρέπεια και θεατρικότητα ο ποιητής σαν την πρώτη παρουσίαση μιας τραγικής όπερας.
Αθήνα 2018.
