Η απόσυρση μίας εγκυκλίου έχει αφήσει χιλιάδες αιτούντες άσυλο έξω από το δημόσιο σύστημα υγείας. Κάποιοι από αυτούς ζουν με τον HIV ιό.
Κείμενο Κορίνα Πετρίδη
Νέα εγκύκλιος που εξέδωσε η κυβέρνηση ρυθμίζει την πρόσβαση αιτούντων άσυλο στις υπηρεσίες υγείας,την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, την κοινωνική ασφάλιση και την αγορά εργασίας. Για κάθε αιτούντα διεθνή προστασία θα εκδίδεται ένας μοναδικός αριθμός, ο Προ-
σωρινός Αριθμός Ασφάλισης και Υγειονομικής Περίθαλψης Αλλοδαπού (Π.Α.Α.Υ.Π.Α.), ενώ υπεύθυνη για την απόδοση αυτού του αριθμού θα είναι η η Υπηρεσία Ασύλου.
σωρινός Αριθμός Ασφάλισης και Υγειονομικής Περίθαλψης Αλλοδαπού (Π.Α.Α.Υ.Π.Α.), ενώ υπεύθυνη για την απόδοση αυτού του αριθμού θα είναι η η Υπηρεσία Ασύλου.
Τον Μάιο του 2019, η Ν. νοσηλεύτηκε εκτάκτως σε μεγάλο νοσοκομείο της Αθήνας. Η Ν. κατάγεται από χώρα της Κεντρικής Αφρικής, είχε αιτηθεί ασύλου στην Ελλάδα και είναι οροθετική.
Μπήκε στο νοσοκομείο μετά από επιπλοκή της ασθένειάς της, με περιορισμένη κινητικότητα και προβλήματα όρασης. Οι γιατροί τής χορήγησαν αντιρετροϊκή αγωγή και φάρμακα απαραίτητα για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων. Φοβούνταν, όμως, να της δώσουν εξιτήριο. Η Ν. δεν είχε ΑΜΚΑ και άρα βγαίνοντας από το νοσοκομείο θα σταματούσε να έχει πρόσβαση σε αντιρετροϊκά φάρμακα. Ήταν, επίσης, άστεγη, και η επιστροφή της στον δρόμο θα επιβάρυνε περαιτέρω την κατάστασή της.
Η Ν. είχε κάνει αίτηση για ΑΜΚΑ, όμως την πρόλαβαν οι πολιτικές εξελίξεις τον Ιούλιο του 2019. Ο αριθμός μητρώου, που θα τις έδινε πρόσβαση σε ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, δεν εκδόθηκε ποτέ καθώς η νέα κυβέρνηση απέσυρε την εγκύκλιο που προέβλεπε την χορήγηση ΑΜΚΑ σε αιτούντες άσυλο, ασυνόδευτα ανήλικα και παιδιά μεταναστών χωρίς έγγραφα.
Με αυτό τον τρόπο, από το καλοκαίρι του 2019, χιλιάδες αιτούντες και αιτούσες άσυλο βρίσκονται αποκλεισμένοι από το δημόσιο σύστημα υγείας. Μέρος αυτού του πληθυσμού ζει με τον HIV ιό και, όπως η Ν., δεν έχουν πρόσβαση σε απαραίτητα φάρμακα.
Αναγνωρίζοντας την κρισιμότητα του ζητήματος, στις 4 Δεκεμβρίου του 2019, η Ομοσπονδία Ενώσεων Νοσοκομειακών Γιατρών Ελλάδας (ΟΕΝΓΕ) δημοσίευσε ανακοίνωση με την οποία δήλωνε ότι οι γιατροί της θα συνεχίσουν να βλέπουν δωρεάν όλους τους ασθενείς που ζητούν τις υπηρεσίες τους, ανεξαρτήτως ασφάλισης.
Χαρακτηριστικά στην ανακοίνωση διαβάζουμε: «Θα συνεχίσουμε να κάνουμε αυτό που υπαγορεύει η συνείδησή μας και η ιατρική δεοντολογία. Θα συνεχίσουμε να περιθάλπουμε τους ασθενείς ανεξαρτήτως χρώματος, φυλής, θρησκείας. Δεν πρόκειται να απαρνηθούμε τον ρόλο μας. Είμαστε γιατροί. Θα συνεχίσουμε να προσφέρουμε τις υπηρεσίες μας στους ξεριζωμένους από τις πατρίδες τους από τη φτώχεια, τους πολέμους, την προσφυγιά, σε όλους όσους έχουν ανάγκη είτε έχουν ΑΜΚΑ και ΚΥΠΑ, είτε όχι».
Η Όλγα Κοσμοπούλου είναι λοιμωξιολόγος στο Γενικό Κρατικό Νοσοκομείο της Νίκαιας και είναι μέλος της Ομοσπονδίας. Η ίδια εξετάζει ανασφάλιστους ασθενείς ήδη από τη περίοδο της οικονομικής κρίσης, κάτι που, σύμφωνα με την ίδια, την φέρνει συχνά σε σύγκρουση με την διοίκηση του Νοσοκομείου.
«Δεν είμαι μόνο εγώ που δέχομαι ασθενείς χωρίς ΑΜΚΑ. Είμαστε πολλοί οι γιατροί που έχουμε συναίσθηση της κοινωνικής προσφοράς του επαγγέλματός μας», λέει.
Η ίδια εξηγεί στο VICE γιατί η χορήγηση αντιρετροϊκής αγωγής είναι σημαντική για τα οροθετικά άτομα. «Ας υποθέσουμε ότι εγώ είμαι ένα οροθετικό άτομο. Αν παρω αντιρετροϊκή αγωγή, αφενός αποκαθίσταμαι και ζω κανονικά το προσδόκιμο ζωής που έχω, αφετέρου σταματάω να είμαι μεταδοτική στους σεξουαλικούς μου συντρόφους. Αν δεν πάρω αγωγή, ενδεχομένως να μην πάθω τίποτα για τα επόμενα πέντε με δεκαπέντε χρόνια. Θα είμαι, όμως, στο διάστημα αυτό μεταδοτική στους σεξουαλικούς μου συντρόφους. Αν πάρω αγωγή έχοντας μπει στην κατάσταση AIDS, θα είναι λίγο αργά. Θα ζήσω λιγότερο και με περισσότερα προβλήματα από ό,τι θα ζούσα αν ξεκινούσα έγκαιρα την αγωγή. Επομένως καταλαβαίνουμε ότι το κοινωνικό όφελος είναι τεράστιο».
Η Όλγα Κοσμοπούλου, επομένως, υποστηρίζει ότι είναι πολύ σημαντικό να παρέχονται δωρεάν αυτές οι υπηρεσίες, διαφορετικά «τα μεταδοτικά νοσήματα θα ανθούν στον πυρήνα της κοινωνίας, εκεί που βρίσκονται τα πιο φτωχά και περιθωριοποιημένα στρώματα».
Σχολιάζοντας το επιχείρημα περί «κατάχρησης δικαιώματος» που χρησιμοποιήθηκε από κυβερνητικούς κύκλους για να δικαιολογηθεί η ανάκληση της εγκυκλίου, σημειώνει πως όταν πρόκειται για πρόβλημα υγείας το δικαίωμα είτε υπάρχει, είτε δεν υπάρχει. «Αν πάθω καρκίνο, είτε έχω δικαίωμα σε ογκολογική θεραπεία, είτε δεν έχω», λέει χαρακτηριστικά. Αντιθέτως, αναφέρει ότι ελάχιστοι ανασφάλιστοι ασθενείς την επισκέπτονται για προληπτικό έλεγχο. «Είναι γελοίο να κάνουμε λόγο για κατάχρηση δικαιώματος», συμπληρώνει.
Η Ειρήνη Γαϊτάνου, Υπεύθυνη Εκστρατειών του Ελληνικού Τμήματος της Διεθνούς Αμνηστίας, αναφέρει ότι η εγκύκλιος που χορηγούσε ΑΜΚΑ στους αιτούντες άσυλο στηριζόταν στον νόμο ν.4368/2016, ο οποίος ψηφίστηκε το 2016 και όριζε ότι όλοι όσοι διαμένουν στην Ελλάδα, ανεξαρτήτως νομικού καθεστώτος, οφείλουν να έχουν πρόσβαση σε ιατροφαρμακευτική περίθαλψη.
«Ο συγκεκριμένος νόμος διευθετούσε κάτι που αποτελεί ευθύνη της χώρας και σημαντική πλευρά της προστασίας των στοιχειωδών δικαιωμάτων των ανθρώπων αυτών», λέει, ενώ συμπληρώνει ότι η δέσμευση αυτή απορρέει και από το Διεθνές Δίκαιο.
Βέβαια, παρ’ ότι ο νόμος βρισκόταν σε σωστή κατεύθυνση, η Ειρήνη Γαϊτάνου σημειώνει ότι υπήρχαν συχνά εμπόδια στην εφαρμογή του. Συγκεκριμένα αναφέρει περιπτώσεις προσφύγων που δεν κατάφεραν να πάρουν ΑΜΚΑ για τριτεύοντα γραφειοκρατικά κωλύματα, όπως το ότι η κάρτα αίτησης ασύλου δεν ήταν μεταφρασμένη στα ελληνικά.
Λίγο μετά την επανίδρυση του Υπουργείου Μετανάστευσης, 17 οργανώσεις που δραστηριοποιούνται στα δικαιώματα προσφύγων και μεταναστών απηύθηναν ανοικτή επιστολή στον υπουργό Νότη Μηταράκη. Μεταξύ άλλων, αναφέρθηκαν και στο ζήτημα της πρόσβασης αυτού του πληθυσμού στο δημόσιο σύστημα υγείας.
«Δεν μπορούμε παρά να εκφράσουμε έντονη ανησυχία για το γεγονός ότι, τους τελευταίους μήνες, χιλιάδες αιτούντες άσυλο, μετανάστες και τα παιδιά τους παραμένουν χωρίς πρόσβαση στο δημόσιο σύστημα υγείας, με μεγάλο κίνδυνο για τη ζωή τους και για τη δημόσια υγεία. Η ανάκληση της δυνατότητας απόδοσης ΑΜΚΑ στους νεοεισερχόμενους και άρα ο de facto αποκλεισμός τους από το αναφαίρετο δικαίωμα πρόσβασης στην ιατροφαρμακευτικι ή περίθαλψη, σε συνδυασμό με τον υπερσυνωστισμό στα νησιά –ως απόρροια του γεωγραφικού περιορισμού– και την παρατεταμένη παραμονή σε ακατάλληλες συνθήκες ζωής στις δομές φιλοξενίας στην ενδοχώρα, έχουν οδηγήσει σε μια άνευ προηγουμένου, απαράδεκτη κατάσταση που ντροπιάζει τη χώρα μας και παραβιάζει θεμελιώδεις ανθρώπινες αξίες και κάθε έννοια εθνικού ή διεθνούς δικαίο».
Σύμφωνα, όμως, με την Ειρήνη Γαϊτάνου, η κυβέρνηση δεν έχει απαντήσει ακόμα στις εκκλήσεις των οργανώσεων. «Και το Ελληνικό Συμβούλιο για τους πρόσφυγες και εμείς έχουμε κάνει επανειλημμένα διαβήματα προς την κυβέρνηση ζητώντας να πάρουμε μία απάντηση για το πώς θα επιλυθεί το ζήτημα. Προς το παρόν η κυβέρνηση τηρεί σιγή ιχθύος», λέει.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου