Δόγμα του σοκ στα εργασιακά

Νικόλ Λειβαδάρη

Σύμφωνα με τον υφυπουργό Ανάπτυξης Νίκο Παπαθανάση από την Δευτέρα 4 Μαϊου θα μπει σε λειτουργία μόνον το 10% των επιχειρήσεων που έκλεισαν αναγκαστικά λόγω της πανδημίας. Θα επιστρέψουν, δηλαδή, στη δουλειά τους μόνον 68.528 εργαζόμενοι από τους συνολικά 690.000 που τέθηκαν σε αναστολή σύμβασης και θα λειτουργήσουν 26.167 επιχειρήσεις από τις 260.000 που έκλεισαν. Στις 11 Μαϊου θα επαναλειτουργήσουν και οι υπόλοιπες επιχειρήσεις μόνον του λιανεμπορίου, η εστίαση παραπέμπεται στον Ιούνιο και ο τουρισμός, ουσιαστικά, στον Ιούλιο.

Σύμφωνα με τον πρόεδρο της ΓΕΣΕΒΕ Γιώργο Καβαθά, τα μηνύματα και τα στοιχεία που υπάρχουν αυτή την στιγμή δείχνουν ότι 1 στις 7 επιχειρήσεις που έκλεισαν αναγκαστικά τον Μάρτιο – τόσο από τον χώρο του λιανικού εμπορίου όσο και από τον χώρο της εστίασης – δεν θα καταφέρει να ξανανοίξει.



Και σύμφωνα με τα στοιχεία έρευνας της Metron Analysis που έγινε για λογαριασμό της «διαΝΕΟσις», αυτή την στιγμή μόνον ένας στους 4 εργαζομένους εργάζεται κανονικά. Συγκεκριμένα, σε κανονική εργασία παραμένει το 25,4%, ένα 26,2% εργάζεται με τηλεεργασία, και οι υπόλοιποι είτε εργάζονται με μειωμένο ωράριο, είτε βρίσκονται σε αναστολή σύμβασης, είτε δεν εργάζονται καθόλου. Το 41% επίσης δηλώνει ότι το εισοδημά του έχει μειωθεί με την έναρξη των μέτρων, και το 11,4% δηλώνει ότι έχασε οριστικά την δουλειά του μέσα στον Μάρτιο.
Γι αυτή την εικόνα κατάρρευσης στην αγορά εργασίας ο πρωθυπουργός δεν είχε τίποτα να πει στο χθεσινό του διάγγελμα για την «κήρυξη» της επανεκκίνησης μετά το lockdown. Ο υπουργός Εργασίας επίσης Γιάννης Βρούτσης αγνοείται μετά το φιάσκο με τα vouchers, και ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας απλώς επιβεβαιώνει ότι τα… χειρότερα έπονται και παραπέμπει σε «συγκεκριμένες ανακοινώσεις» που θα γίνουν άγνωστο πότε.

Στην πραγματικότητα, εκείνο που προκύπτει από τα στοιχεία των επαγγελματικών και συνδικαλιστικών φορέων είναι πως έως και το 30% όσων βρέθηκαν εκτός αγοράς εργασίας κινδυνεύουν να μην έχουν δουλειά να επιστρέψουν όταν επανεκκινήσει το σύνολο της δραστηριότητας. Κι εκείνο που δεν ανακοινώνεται ακόμη αλλά δρομολογείται από την κυβέρνηση είναι πως ακόμη και όσοι επιστρέψουν θα βρεθούν – στην μεγάλη πλειοψηφία τους – με… μισές δουλειές και μισούς μισθούς.

Το σχέδιο που έχει ήδη έτοιμο το υπουργείο Εργασίας είναι, επί της ουσίας, η υιοθέτηση της γνωστής πρότασης του ΣΕΒ για γερμανικό μοντέλο με εκ περιτροπής εργασία και αντίστοιχη καταβολή του μισού μισθού από τους εργοδότες. Η σχετική απόφαση περιλαμβάνεται ήδη στην ΠΝΠ Βρούτση, οι πληροφορίες λένε ότι θα επεκταθεί και πέραν του έκτακτου διαστήματος της πανδημίας, και το γενικό του πλαίσιο επιβεβαίωσε ο ίδιος ο υπουργός Οικονομικών λέγοντας ότι το κράτος θα καλύπτει ένα μέρος – από 40% έως 60% - στη διαφορά του μισθού που θα δίνει ο εργοδότης στον εργαζόμενο για το διάστημα που αυτός δε θα εργάζεται. Για παράδειγμα, εάν ένας εργαζόμενος δουλεύει 15 ημέρες το μήνα και παίρνει το μισό του μισθού που έπαιρνε προ κρίσης, το κράτος θα καλύπτει το 40% με 60% του υπόλοιπου μισθού.



Πρακτικά, αυτό σημαίνει πως ένας εργαζόμενος που προ κρίσης έπαιρνε π.χ. 800 ευρώ θα παίρνει τώρα συνολικά 667 ευρώ, από τα οποία τα 400 θα καλύπτει ο εργοδότης και τα υπόλοιπα το κράτος.

Στόχος της κυβέρνησης είναι να εντάξει την κρατική χρηματοδότηση της εργασίας στα κονδύλια που θα έρθουν από το πρόγραμμα SURE της Κομισιόν για την αντιμετώπιση της ανεργίας μετά την υγειονομική κρίση.

Είναι ανοιχτό όμως το ερώτημα σε ποιο βάθος χρόνου μπορεί να φθάσει ακόμη κι αυτή η μερική κάλυψη, καθώς η χώρα μας εκτιμάται ότι δεν μπορεί να αντλήσει πάνω από 1,4 δις από τα συνολικά 100 δις του προγράμματος. Και από αυτά τα χρήματα πρέπει να στηριχθούν και οι νέοι άνεργοι.

Επίσης ανοιχτό ζήτημα είναι το για πόσο διάστημα τελικά θα διατηρηθεί εν ισχύ το καθεστώς της εκ περιτροπής εργασίας και των μισθών πείνας. Το υπουργείο Εργασίας μετά την θύελλα που προκάλεσε η ΠΝΠ είχε δεσμευτεί να ισχύσει για τρίμηνο αντί για εξάμηνο που προβλεπόταν αρχικά. Οι τελευταίες πληροφορίες όμως λένε ότι υπάρχει δέσμευση προς τον ΣΕΒ ότι το τρίμηνο αυτό θα παραταθεί εκ νέου τον Σεπτέμβριο με την επίκληση της απειλής του νέου κύματος πανδημίας που προβλέπουν οι επιστήμονες, και με πρόσθετο επιχείρημα την οικονομική ύφεση που προκάλεσε η υγειονομική κρίση.

Εν ολίγοις, η κυβέρνηση Μητσοτάκη οδεύει ακάθεκτη με δόγμα του σοκ στα εργασιακά και με άλλοθι την πανδημία. Και ο Αρμαγεδών που δεν είναι ήρθε από τον κορονοϊό έρχεται ολοταχώς στην αγορά εργασίας.