Μαριάννα Τζιαντζή
Όποιος αυτές τις δύσκολες μέρες αμφισβητεί την ακόμα πιο νέα αστυνομοκρατία, κινδυνεύει να χαρακτηριστεί όχι απλά «ανεύθυνος πολίτης» αλλά πέμπτη φάλαγγα της πανδημίας.
Ο κορωνοϊός γίνεται ο καταλύτης για να επιταχυνθεί μια διαδικασία ψηφιακού φακελώματος και ελέγχου που έχει αρχίσει από καιρό.
Το μυθιστόρημα Το παλάτι των ονείρων του Ισμαήλ Κανταρέ δεν μιλά για κάποιο ονειρεμένο ανάκτορο, αλλά για ένα τεράστιο κυβερνητικό μέγαρο, όπου αποθηκεύονται, αξιολογούνται, ταξινομούνται τα όνειρα όλων των υπηκόων. «Όποιος κατέχει το Παλάτι των Ονείρων κατέχει τα κλειδιά του κράτους», λέει ο βεζίρης. Όταν πρωτοκυκλοφόρησε, πριν 40 χρόνια, θεωρήθηκε πως ο Αλβανός συγγραφέας του ασκούσε κριτική στην κομματική και κυβερνητική γραφειοκρατία της χώρας του.
Σήμερα το «Παλάτι των Ονείρων» βρίσκεται παντού. Δεν έχει ράφια, ερμάρια, φακέλους, όμως έχει τεράστιες δυνατότητες να συγκεντρώνει, να αποθηκεύει, να επεξεργάζεται, να αξιολογεί τις επιθυμίες, τα πάθη, τις παρεκκλίσεις, τις προτιμήσεις (πολιτικές, πολιτιστικές, καταναλωτικές), τις μετακινήσεις, τις κοινωνικές επαφές όλων των πολιτών.
Να έχει πλήρη εικόνα της κατάστασης της υγείας των ανθρώπων, να ξέρει πόσα χρωστάει ο καθένας σε τράπεζες και εφορία, να κρίνει ποιος έχει προτεραιότητα να ζήσει και ποιος να πεθάνει.
Σήμερα, μέσα από το συνδυασμό της τεχνολογίας και της αυταρχικής κυβερνητικής εξουσίας, το «Παλάτι των Ονείρων» γίνεται ο άυλος Πύργος της Βαβέλ. Η γραφειοκρατία δεν είναι πια ένας προϊστορικός δεινόσαυρος, αλλά γίνεται όλο και πιο ευέλικτη. Η πανδημία του κορωνοϊού γίνεται ο καταλύτης για να επιταχυνθεί, να μονιμοποιηθεί και να γίνει ακόμα πιο ορθολογική μια διαδικασία που έχει αρχίσει εδώ και πολλά χρόνια. Και η «Ευρώπη των λαών» γίνεται η Ευρώπη των κρατικών και ιδιωτικών υπηρεσιών παρακολούθησης, του χαφιέ χωρίς σύνορα.
Μετά το «ασφαλές σεξ» έρχονται οι ασφαλείς ψηφιακοί φίλοι, η ασφαλής κατ’ οίκον ψυχαγωγία, ακόμα και το ασφαλές πασχαλινό αρνί
Επιπλέον, όποιος αυτές τις δύσκολες μέρες αμφισβητεί την ακόμα πιο νέα αστυνομοκρατία, κινδυνεύει να χαρακτηριστεί όχι απλά «ανεύθυνος πολίτης» αλλά πέμπτη φάλαγγα της πανδημίας.
«Όποιος δεν είναι μαζί μας είναι εναντίον μας», έλεγε ο Μπους όταν εξαπέλυε τον Πόλεμό του κατά της Τρομοκρατίας. Σήμερα η κυβέρνηση και τα παπαγαλάκια της υποστηρίζουν ότι όποιος ασκεί κριτική στο περιεχόμενο και το ύφος της κυβερνητικής εξουσίας είναι σύμμαχος του κορωνοϊού. Η αποδοχή των μέτρων του περιορισμού των μετακινήσεων, η οποία υπαγορεύεται από το φόβο αλλά και την κοινή λογική, όπως την εκφράζουν επιστήμονες σε όλο τον κόσμο, μεταφράζεται αυτόματα σε τυφλή αποδοχή της κυβέρνησης και του Κυριάκου Μητσοτάκη.
Το βιομετρικό βραχιολάκι, για το οποίο τόσος λόγος γίνεται τελευταία, δεν είναι προϊόν επιστημονικής φαντασίας.
Το βραχιολάκι αυτό δεν θα καταγράφει μόνο τις μετακινήσεις μας, χτυπώντας συναγερμό με κάθε απομάκρυνση από το σπίτι μας, όπως συμβαίνει με τους κρατούμενους που αποφυλακίζονται υπό όρους. Ταυτόχρονα θα μετρά την αρτηριακή πίεση, τους παλμούς της καρδιάς, τις διακυμάνσεις των συναισθημάτων μας, το γέλιο και το δάκρυ. Όπως εύστοχα έχει ειπωθεί, με κάθε άγγιγμα των δαχτύλων μας στο κινητό ή στο πληκτρολόγιο του υπολογιστή, οι πάροχοι θα συγκεντρώνουν πληροφορίες για εμάς, όχι μόνο για τις υποκειμενικές προτιμήσεις μας αλλά και για τη βιολογική μας κατάσταση. Εμείς θα διαβάζουμε την οθόνη και η οθόνη θα διαβάζει εμάς.
Παρά τις κάποιες εξαιρέσεις, τα μέτρα εφαρμόζονται από την πλειονότητα του λαού. Όμως υπάρχει ο κίνδυνος η «κοινωνική αποστασιοποίηση» να μας γίνει συνήθεια. Μετά το «ασφαλές σεξ», ένα διαδεδομένο σύνθημα στην εποχή της έξαρσης του AIDS, έρχονται οι ασφαλείς ψηφιακοί φίλοι, η ασφαλής κατ’ οίκον ψυχαγωγία, ακόμα και το ασφαλές πασχαλινό αρνί που, όπως είπε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος θα το ψήσουμε στο φούρνο του σπιτιού μας καθώς απαγορεύεται το σούβλισμα σε ταράτσα, αυλή ή πιλοτή.
Όμως η ανατροπή της κοροϊδίας, της εκμετάλλευσης, της καταπίεσης δεν θα είναι ψηφιακή.
Δημοσιεύθηκε στο ΠΡΙΝ, 4-5.4.2020
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου