Η τωρινή πανδημία, όπως και οι άλλες στην ιστορία, πέρα από τις ανθρώπινες τραγωδίες κουβαλούν μαζί τους δύο δίδυμα αδέλφια: τον φόβο και τον παραλογισμό. Ο ιός του παράλογου είχε προσβάλλει τους Ευρωπαίους την εποχή του Μαύρου Θανάτου τον Μεσαίωνα, όταν οι Εβραίοι κατηγορούντο ότι βρίσκονταν πίσω από την πανούκλα και τους δολοφονούσαν για αυτό. Το 1831-2 όταν η χολέρα(ο μπλε θάνατος γιατί οι νεκροί μελάνιαζαν) χτυπούσε από την Αγία Πετρούπολη μέχρι το Λίβερπουλ και το Δουβλίνο, ο στόχος του εξαγριωμένου πλήθους ήταν οι γιατροί, τους οποίους κατηγορούσαν ότι δολοφονούσαν τους ασθενείς με μπλε δηλητήριο.
Εφτά ή σχεδόν 2 αιώνες αργότερα, η πρόοδος της επιστήμης έχει περιορίσει την εξάπλωση του ιού του παραλόγου. Δεν την έχει εξοντώσει, αν κρίνουμε από τις ουρές έξω από τα πολυκαταστήματα του Λος Αντζελες ή της Κωνσταντινούπολης, συχνά για την προμήθεια ρολών υγείας.
Συνοδεύει πάντα τον αδελφό φόβο, που με τη σειρά του διευκολύνει τις ρατσιστικές και συχνά φασιστικές συμπεριφορές. Στο κορύφωμα της κρίσης στην Ισπανία, μια ομάδα περίπου 50 νεαρών σε μικρή πόλη της Ανδαλουσίας πετροβολούσε ασθενοφόρα που μετέφεραν σε τοπικό ίδρυμα ηλικιωμένους ασθενείς με Covid-19. Ο όχλος απειλούσε και έβριζε αστυνομικούς και διασώστες, και προσπάθησε να βάλει φωτιά στο ίδρυμα, για να εξαναγκάσει τους υπεύθυνους να απομακρύνουν «την εστία μόλυνσης» από την πόλη.
Πριν ακόμα ληφθούν τα περιοριστικά μέτρα στην Ελλάδα, ο πρωθυπουργός της χώρας έλεγε ότι οι μετανάστες μπορεί να μεταφέρουν τον κοροναϊό στην Ελλάδα. Αυτή η επαίσχυντη δήλωση, που αποδείχθηκε άλλωστε και εντελώς αβάσιμη, ήταν περισσότερο για να καλύψει το φιάσκο της κυβερνητικής πολιτικής στο μεταναστευτικό-προσφυγικό πρόβλημα, όπως άλλωστε και σε όλα τα θαύματα που η ΝΔ είχε υποσχεθεί: από τις μπουλντόζες στο Ελληνικό μέχρι την οικονομία, η οποία εμφάνιζε πρόβλημα ήδη πριν το ξέσπασμα της πανδημίας.
Για τους μαθητευόμενους μάγους, τους τσαρλατάνους και τους ακροδεξιούς αυτής της γης, η πανδημία αποτέλεσε μια χρυσή ευκαιρία. Ενόψει των προεδρικών εκλογών του Νοεμβρίου, ο Ντόναλντ Τραμπ είδε τη δημοτικότητα του να απογειώνεται, παρότι έχει φτάσει να συμβουλεύει τους Αμερικανούς να καταπίνουν Αjax για τα τζάμια και ορισμένοι πέθαναν από αυτό. Το ίδιο στη Βραζιλία με τον Μπολσονάρο και τους οπαδούς του, που απέδωσαν την πανδημία σε μια συνωμοσία των ΜΜΕ με τον διάολο. Πολωνοί, Ούγγροι, οι ακροδεξιοί σε όλο τον κόσμο είδαν μια μοναδική αφορμή να ενισχύσουν την εξουσία τους, περιορίζοντας τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δημοκρατία.
Όσο για την Ελλάδα, τα νεοφιλελεύθερα αρπακτικά είδαν φως κι ανέβηκαν. Η απόφαση της κυβέρνησης να πάρει δραστικά μέτρα καραντίνας, όπως και οι άλλες κυβερνήσεις, καθώς οι καθηλωτικές εικόνες από τα νοσοκομεία της Ισπανίας και της Ιταλίας, αναγορεύθηκε, με τη βοήθεια των ΜΜΕ, σε κίνηση που, περίπου, θα μπορούσαν να είχαν κάνει 3 άνθρωποι στην ιστορία της ανθρωπότητας: ο Μωυσής, ο Τσώρτσιλ και ο Μητσοτάκης. Όπως σε όλες τις επιδημίες, ο φόβος παραμέρισε τη λογική.
Ήταν το πράσινο φως για να ξεκινήσει μια πρωτοφανής επίθεση κατά της δημόσιας εκπαίδευσης, του περιβάλλοντος, των μικρομεσαίων « ζόμπι » επιχειρήσεων, των εργαζόμενων, της μεσαίας τάξης και του δημόσιου χρήματος, με τα σκοίλ ελικίκου, τις απευθείας αναθέσεις, τα μυστικά κονδύλια και όλα τα σκάνδαλα, εκ των οποίων ακόμη λίγα γνωρίζουμε.
Διεθνώς, τα χειρότερα είναι ακόμη μπροστά μας, όχι μόνο γιατί δεν έχουμε ζήσει παρά την πρώτη φάση της πανδημίας. Ήδη η παράλληλη οικονομική κρίση έχει χτυπήσει τις ασθενέστερες οικονομικές τάξεις. Στις ΗΠΑ, όπου οι Μαύροι αποτελούν το 13% του πληθυσμού αλλά το 50% των κρουσμάτων και το 60% των θανάτων, 33 (αριθμός τριάντα τρία) εκατομμύρια προσέφυγαν στο Ταμείο Ανεργίας τις τελευταίες 7 εβδομάδες. Η Ιταλία μπορεί να χτυπήθηκε από τον ιό κυρίως στο Βορρά, αλλά είναι η φτώχεια στο Νότο που εκτοξεύθηκε, όπως άλλωστε και στη Γαλλία, όπου έχουν χτυπηθεί και υγειονομικά και οικονομικά, οι πιο φτωχές περιοχές, όπως η Seine-Saint-Denis, στα περίχωρα του Παρισίου. (130% εκτόξευση της θνησιμότητας σε σύγκριση με πέρυσι).
Ο φόβος της πανδημίας, η αβεβαιότητα για το μέλλον, η ανεργία, είναι τα συστατικά του κοκτέιλ που ευνοεί την άνοδο των ρατσιστικών συμπεριφορών, του ίδιου του φασισμού. Το είδαμε τελευταία στην Πέλλα, με το ρατσιστικό ντελίριο, τους βανδαλισμούς και τις επιθέσεις εναντίον των 57 προσφύγων, οι περισσότεροι γυναίκες και παιδιά, που επρόκειτο να καταλύσουν σε ξενοδοχείο στην Παναγίτσα (μεγάλη η χάρη της!) Πέλλας. Έξω οι «Λαθρομετανάστες που φέρνουν τον κορονοϊό» φώναζε η ελληνική εκδοχή της Κου Κλουξ Κλαν, εκμεταλλευόμενη την απουσία της αστυνομίας.
Η πανδημία προκάλεσε ένα «τσουνάμι μίσους και ξενοφοβίας», προειδοποιουσε ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτιέρες «Υποδεικνύουμε αποδιοπομπαίους τράγους, συντηρούμε το φόβο (…)» Εβδομήντα πέντε χρόνια μετά την αντιφασιστική νίκη και την συνθηκολόγηση των Ναζί, η μάχη κατά του φασισμού είναι περισσότερη από ποτέ επίκαιρη.
Στέλιος Κούλογλου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου