Κι όμως, ακόμα και ο κορoνοϊός πολιτεύεται

Παντελής Μπουκάλας

Κάτι το καλοκαίρι, κι ας επιμένουν οι μπόρες να το διεμβολίζουν, κάτι τα πρώτα μπάνια, και μάλιστα σε καιρό που δεν τα συνηθίζαμε οι πολλοί, κάτι οι πρώτες έξοδοι με την παρέα σε ταβερνάκια ή τσιπουράδικα, η κατάληψη του μυαλού μας από τον ιό φαίνεται πως έληξε. 

Οι συνεχείς προειδοποιήσεις των γιατρών, πως αν ξεχαστούμε θα φέρουμε μια ώρα αρχύτερα το δεύτερο κύμα της πανδημίας και θα ξεχάσουμε πάλι τις ελευθερίες μας, λειτουργούν ανάποδα. Αντί να μας φοβίσουν, αντί να μας πείσουν να βάλουμε ένα όριο στη χαλαρότητά μας, μας εξωθούν στην υπερβολή. Σε μια υπερβολή, πάντως, που πέρυσι τέτοιον καιρό την αποκαλούσαμε κανονικότητα και σαν κανονικότητα τη ζούσαμε: παρέες, χορταστικές χειραψίες, αγκαλιές, φιλιά. Και «οι μεζέδες στη μέση».

Θα ’ρθει που θα ’ρθει η συντέλεια, μα Οκτώβριο μα Νοέμβριο, ε, τουλάχιστον ας χαλαρώσουμε και ας απολαύσουμε το μεσοδιάστημα, τρεις μήνες το πολύ. Κάπως έτσι νιώθουμε και κάπως έτσι φερόμαστε. Αλλωστε, το επιδημιολογικό μας ρω, που απειλεί σε δημοτικότητα τα «ρω του έρωτα» του Οδυσσέα Ελύτη, παραμένει χαμηλό, κάτω από το ένα. Πόσο θα αντέξει τώρα που ανοίγουν οι κατεξοχήν τουριστικές πύλες της χώρας, τα αεροδρόμια, είναι ένα ερώτημα. Αν αποδειχθεί σωστή μία από τις πρώτες απαντήσεις που έχουν δοθεί, από τον καθηγητή Περιβαλλοντικής και Υγειονομικής Μηχανικής στο ΑΠΘ Δημοσθένη Σαρηγιάννη, ότι δηλαδή πέντε ασυμπτωματικοί τουρίστες την ημέρα να μας ξεφεύγουν, αρκούν για να φέρουν το δεύτερο κύμα στα μέσα του Σεπτέμβρη, θα βρεθούμε μπροστά σ’ ένα δεύτερο ερώτημα: Ακόμα και τότε θα φταίει η «ατομική ανευθυνότητα», που χρησιμοποιείται μέχρι τώρα όχι μόνο προς στηλίτευση όσων παραβαίνουν τα προβλεπόμενα, αλλά και προς συγκάλυψη της κρατικής ολιγωρίας στη μία ή στην άλλη περιοχή της χώρας;

Ή θα έχει κάποιο μερίδιο ευθύνης και η πολιτειακή σπουδή να ανεβάσουμε σε αεροδρόμια, λιμάνια και σύνορα την ταμπέλα «ανοίξαμε και σας περιμένουμε»; Διότι η σπουδή οδηγεί υποχρεωτικά στην πολιτειακή χαλάρωση, στην κάποια αδιαφορία για την επιδερμική τήρηση των υγειονομικών πρωτοκόλλων.

Αλλού, πάντως, η εικόνα είναι σκοτεινή. Στις Ηνωμένες Πολιτείες και στη Βραζιλία των εν λαϊκισμώ αδελφών Ντόναλντ Τραμπ και Ζαΐρ Μπολσονάρο τα πράγματα πάνε από το κακό στο χειρότερο. Τα αποκαρδιωτικά ρεκόρ καταρρίπτονται σχεδόν καθημερινά, ενόσω οι ηγέτες ακκίζονται ή δημοκοπούν αντιεπιστημονικά. Οι Αμερικανοί που πέθαναν εξαιτίας του κορωνοϊού ξεπέρασαν ήδη σε αριθμό τους Αμερικανούς που έχασαν τη ζωή τους στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, αυτό όμως δεν έπεισε τον Τραμπ να δαπανήσει για το μέγα πρόβλημα το ίδιο ενδιαφέρον που δαπανά για το βιβλίο της ανιψιάς του ή για το πόνημα του πρώην συμβούλου του για θέματα εθνικής ασφαλείας Τζον Μπόλτον.

Στην Ευρώπη, οι ραγισματιές στη μετακαραντινική ευφορία γίνονται βαθιές ρωγμές. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η Γερμανία, που (αυτο)δοξολογήθηκε σαν επιτυχημένη. Σε οικουμενικό επίπεδο, η ταχύτητα εξάπλωσης της πανδημίας μεγαλώνει. Πιθανόν επειδή στα θύματα του νέου ιού περιλαμβάνονται πλέον και πολυπληθέστατες χώρες, σαν την Ινδία και το Μεξικό, όπου η αβυσσαλέα φτώχεια (που συνυπάρχει με τον θηριώδη πλούτο) δεν επιτρέπει την τήρηση ούτε του ηπιότερου υγειονομικού πρωτοκόλλου.

Η φτώχεια επίσης, και η στυγνή εκμετάλλευσή της, προκάλεσαν πανικό στη Γερμανία. Οι τουλάχιστον 1.550 μολυσμένοι εργαζόμενοι της βιομηχανίας κρέατος Tönnis και οι 25 μέχρι στιγμής συνάδελφοί τους σε σφαγείο της εταιρείας PHW Group δεν ήταν Βαλκάνιοι που, με τον ιό εν δράσει, αποφάσισαν να πάνε για τουρισμό στη Βόρεια Ρηνανία-Βεστφαλία οι μεν, στην Κάτω Σαξονία οι δε. Ηταν εποχικοί εργάτες: Ρουμάνοι, Βούλγαροι, αλλά και Πολωνοί. Ζούσαν σε τρισάθλιες συνθήκες, σε παλιές αποθήκες και εγκαταλελειμμένα κτίρια, αφού Μανωλάδες υπάρχουν παντού, δεν είναι ελληνική αποκλειστικότητα. Οι εργοδότες τους, και οι εργολάβοι που μεσολάβησαν «για να λύσουν τα γραφειοκρατικά», δεν ξοδεύτηκαν για να τους προσφέρουν ανθρώπινες συνθήκες εργασίας, με τήρηση των πρωτοκόλλων υγιεινής. Μάσκα μπορεί να φορέσει η βουλιμία του κέρδους, όταν υποκρίνεται το φιλεργατικό ή και φιλάνθρωπο, γάντια αβρότητας όμως ποτέ.

Οι υγειονομικές συνέπειες των οικονομικών επιδιώξεων, δηλαδή η έκθεση των εργαζομένων σε προφανή σοβαρό κίνδυνο υγείας με στόχο τη μεγιστοποίηση του κέρδους, είναι μία μόνο μορφή της πολιτικότητας του ιού. Μια άλλη μορφή της έχει ήδη φανερωθεί στους αριθμούς των θυμάτων και των κρουσμάτων σε πολλές χώρες: Στις σχετικές στατιστικές υπεραντιπροσωπεύονται οι φτωχοί, τα μέλη μειονοτήτων, οι κάτοικοι περιθωριοποιημένων περιοχών ή συνοικιών και όσοι δεν έχουν πρόσβαση στο σύστημα υγείας λόγω της ανέχειάς τους, που δεν τους επιτρέπει να ασφαλιστούν. Αυτό το βλέπει κανείς, ακόμη κι αν δεν έχει μολυνθεί από τη «μαρξιστική κοινωνιολογία», όπως έχουν μολυνθεί οι Ελληνες λυκειόπαιδες, σύμφωνα τουλάχιστον με όσα τουιτάρισε περίτρομη η κ. Μιράντα Ξαφά.

Η τρίτη μορφή με την οποία πολιτεύεται ο κορωνοϊός εφοδίασε με νέα «επιχειρήματα» τον μισοξενισμό. Το δόγμα «οι ξένοι φέρνουν το Κακό και το εξαπλώνουν παντού» έγινε σχεδόν κοινός τόπος, παρότι τίποτε δεν το υποστηρίζει. Ως εκ τούτου, η είσοδος μεταναστών και προσφύγων απαγορεύθηκε, είτε διά νόμου, όπως στις Ηνωμένες Πολιτείες, είτε σιωπηρώς. Οπως σιωπηρώς γίνονται και οι παράνομες επαναπροωθήσεις, χερσαίες και θαλάσσιες. Βλέπετε, οι «υπερευαίσθητοι» Ευρωπαίοι δεν συναίνεσαν στη θλιβερή αίτηση του αναπληρωτή υπουργού Μετανάστευσης και Ασύλου Γιώργου Κουμουτσάκου να συμπεριληφθεί στο Ευρωπαϊκό Σύμφωνο Μετανάστευσης και Ασύλου «ρήτρα έκτακτης ανάγκης και ευελιξίας». Δηλαδή να εξαιρεθεί η Ελλάδα από την υποχρέωση παροχής ασύλου.

Στην τέταρτη μορφή πολιτικοποίησης του ιού, βλέπουμε τις ηγεσίες των χωρών που αντιμετώπισαν επιτυχώς το πρώτο κύμα να επιχειρούν να κεφαλαιοποιήσουν την άνευ αστερίσκων απόφαση των πολιτών να μείνουν σπίτι. Και επειδή αυτές οι προσπάθειες γίνονται με πλατύ χαμόγελο και κακόγουστες κολακείες («η κυβέρνησή μας, ήτις...», «ο ηγέτης μας, όστις...), φρόνιμο και ηθικό θα ήταν να μην ξεχνάμε πως κάποιοι, όχι λίγοι, κλαίνε τους νεκρούς τους. Που δεν πήγαν όλοι επειδή «ήτανε γραφτό».

Την πέμπτη μορφή την προσδιόρισε και την καταδίκασε ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας. «Ο κόσμος έχει απεγνωσμένα ανάγκη από ενότητα και παγκόσμια αλληλεγγύη. Η πολιτικοποίηση της πανδημίας την επιδείνωσε», είπε ο επικεφαλής του ΠΟΥ, Τέντρος Αντάνομ Γκεμπρεγέσους, σε διαδικτυακό φόρουμ για την υγεία που διοργανώθηκε στο πλαίσιο της Συνόδου για την Παγκόσμια Διακυβέρνηση, στο Ντουμπάι, έχοντας υπόψη του και τον «εθνικισμό των εμβολίων» και την αντίληψη που συνοψίζεται στο τραμπικό «Κουνγκ Φλου». Και πρόσθεσε: «Η μεγαλύτερη απειλή που αντιμετωπίζουμε δεν είναι ο ίδιος ο ιός, αλλά η έλλειψη διεθνούς αλληλεγγύης και παγκόσμιας ηγεσίας». Ονόματα δεν είπε. Περίττευε.

Πηγή: Καθημερινή