Θρήνος και οργή για την τραγωδία της Βηρυτού

Bομβαρδισμένη πόλη θύμιζε η Βηρυτός, μία ημέρα μετά την τρομερή έκρηξη που σκότωσε περισσότερους από 135 ανθρώπους και τραυμάτισε χιλιάδες. Κύμα αγανάκτησης για την εγκληματική αμέλεια των Αρχών, που άφησαν επί έξι ολόκληρα χρόνια 2.750 τόνους νιτρικού αμμωνίου στο κέντρο της πρωτεύουσας του Λιβάνου. Ανθρωπιστική βοήθεια προσφέρουν Ε.Ε., Ρωσία και αραβικές χώρες, ενώ σήμερα θα επισκεφθεί τον Λίβανο ο Εμανουέλ Μακρόν.

Με το ξημέρωμα της Τετάρτης, οι κάτοικοι της Βηρυτού αντίκρισαν ένα σκηνικό ολέθρου που ζωντάνεψε τις εφιαλτικές αναμνήσεις από τον εμφύλιο πόλεμο του 1975-1990. Η καταστροφή που προκάλεσε η τρομερή έκρηξη, αργά το απόγευμα της Τρίτης, εκτεινόταν σε ακτίνα τριών χιλιομέτρων από τη μοιραία αποθήκη, αφανίζοντας ανθρώπινες ζωές, κτίρια και περιουσίες στο λιμάνι και στο κέντρο της πρωτεύουσας. Τα σωστικά συνεργεία κατέβαλλαν πυρετώδεις προσπάθειες για να εντοπίσουν επιζώντες κάτω από τα ερείπια, ενώ 250.000 έως 300.000 άνθρωποι υπολογίζεται ότι έχουν μείνει άστεγοι λόγω καταστροφών ή ζημιών στα σπίτια τους, όπως δήλωσε ο κυβερνήτης της Βηρυτού Μαρουάν Αμπούντ.

Μέχρι χθες το βράδυ, οι Αρχές ανέφεραν ότι τουλάχιστον 135 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους και πάνω από 5.000 τραυματίστηκαν. Διάχυτοι ήταν οι φόβοι ότι ο αριθμός των νεκρών ενδέχεται να αυξηθεί κατά πολύ τις επόμενες ώρες, καθώς η έκρηξη, που έγινε αισθητή μέχρι την Κύπρο, 120 μίλια μακριά, εκτίναξε στη θάλασσα πολλούς ανθρώπους που εργάζονταν εκείνη την ώρα στο λιμάνι ή κυκλοφορούσαν στο κέντρο της πόλης.

Σε μια χώρα όπου οι βομβιστικές επιθέσεις, οι αεροπορικοί βομβαρδισμοί και οι πολιτικές δολοφονίες βρίσκονται εδώ και δεκαετίες στην ημερήσια διάταξη, τα ερωτήματα γύρω από τις συνθήκες της προχθεσινής τραγωδίας δεν άργησαν να τροφοδοτήσουν κάθε είδους θεωρίες. Το Ισραήλ, διά του υπουργού Αμυνας Μπένι Γκαντς, έσπευσε από την πρώτη στιγμή να ξεκαθαρίσει ότι δεν έχει καμία ανάμειξη, ενώ και ο μεγάλος αντίπαλός του στον Λίβανο, η φιλοϊρανική οργάνωση Χεζμπολάχ, απέφυγε να αποδώσει ευθύνες σε οποιαδήποτε πλευρά και απηύθυνε έκκληση για εθνική ενότητα. Πολιτικοί αναλυτές δεν απέφυγαν τον πειρασμό να θυμίσουν ότι η έκρηξη συνέβη τρεις ημέρες πριν από την αναμενόμενη για την Παρασκευή απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης για τη δολοφονία του πρώην πρωθυπουργού του Λιβάνου το 2005 σε μια πολύνεκρη βομβιστική επίθεση που προκάλεσε τεράστιο κύμα διαδηλώσεων εναντίον της Δαμασκού, οδηγώντας στην αποχώρηση των συριακών στρατευμάτων από τη χώρα.

Τη γενική σύγχυση ήλθε να ενισχύσει και ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος έσπευσε να κάνει λόγο για «φρικτή επίθεση... κάποιου είδους βόμβα», επικαλούμενος «κάποιους από τους πιο λαμπρούς στρατηγούς μας», αν και το Πεντάγωνο απέφυγε να τον επιβεβαιώσει.

Ολα δείχνουν, όμως, ότι τα αίτια της τραγωδίας είναι πολύ πιο πεζά. Ο πρόεδρος της χώρας Μισέλ Αούν και ο πρωθυπουργός Χασάν Ντιάμπ επιβεβαίωσαν ότι η καταστροφή προκλήθηκε από πυρκαγιά σε αποθήκη, όπου βρίσκονταν, εδώ και έξι χρόνια, περίπου 2.750 τόνοι νιτρικού αμμωνίου (χημική ουσία από την οποία φτιάχνονται λιπάσματα, αλλά και βόμβες). Αν είναι έτσι, θα πρόκειται για κλασική περίπτωση εγκληματικής αμέλειας διαδοχικών κυβερνήσεων και όλων ανεξαιρέτως των πολιτικών δυνάμεων, που επέτρεψαν τη συσσώρευση τόσο επικίνδυνων υλικών για τόσο μεγάλο διάστημα κοντά στο κέντρο της πόλης.

Σύμφωνα με το πρακτορείο Reuters, οι προκαταρκτικές έρευνες δείχνουν ότι η καταστροφή ξεκίνησε από πυρκαγιά που ξέσπασε, πιθανόν από ηλεκτροκόλληση, στην αποθήκη Νο 9 του λιμανιού και μεταδόθηκε γρήγορα στην αποθήκη Νο 12, όπου βρισκόταν το νιτρικό αμμώνιο. Οι Αρχές του Λιβάνου είχαν κατασχέσει το εν λόγω φορτίο από πλοίο υπό σημαία Μολδαβίας, το οποίο εκτελούσε δρομολόγιο από τη Γεωργία προς τη Μοζαμβίκη, τον Σεπτέμβριο του 2013. Παρά τα επανειλημμένα διαβήματα τόσο του γενικού διευθυντή του λιμένα της Βηρυτού όσο και του διευθυντή του τελωνείου, οι αρμόδιες αρχές αγνόησαν τις προειδοποιήσεις και άφησαν το επικίνδυνο φορτίο στη θέση του.

Εκκληση για βοήθεια

Η προχθεσινή καταστροφή ήρθε να επιδεινώσει την ήδη τραγική οικονομική κατάσταση του Λιβάνου, που βρίσκεται σε καθεστώς χρεοκοπίας από τον περασμένο Μάρτιο. Μεταξύ των εγκαταστάσεων που καταστράφηκαν ήταν και η κεντρική αποθήκη σιτηρών, με αποτέλεσμα η χώρα να διαθέτει πλέον αποθέματα μόνο για ένα μήνα. Η κυβέρνηση της χώρας απηύθυνε έκκληση για διεθνή ανθρωπιστική και οικονομική βοήθεια και τα πρώτα μηνύματα είναι μάλλον ενθαρρυντικά. Η Σαουδική Αραβία και άλλες αραβικές χώρες του Κόλπου, που είχαν διακόψει την οικονομική στήριξη του Λιβάνου λόγω της ισχυρής επιρροής της Χεζμπολάχ στην κυβέρνησή του, δεσμεύθηκαν να στείλουν βοήθεια, όπως έκανε βέβαια και το Ιράν.

Ευρωπαϊκή στήριξη

Στο Παρίσι, ο πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν έστειλε από την πρώτη στιγμή μήνυμα αλληλεγγύης και σήμερα θα βρεθεί στη Βηρυτό, όπου θα έχει συναντήσεις με την πολιτική ηγεσία, ενώ χθες το απόγευμα έφθασαν στον Λίβανο δύο γαλλικά αεροπλάνα με σωστικά συνεργεία και ανθρωπιστική βοήθεια. Η Ε.Ε. ενεργοποίησε τον Μηχανισμό Πολιτικής Προστασίας και στέλνει 100 πυροσβέστες με οχήματα, εξοπλισμό και εκπαιδευμένους σκύλους για την ανεύρεση επιζώντων. Ελλάδα, Κύπρος, Γαλλία, Γερμανία και Τσεχία συμμετέχουν στην αποστολή. Ανάλογη βοήθεια προσέφερε η Ρωσία.

Το υπουργικό συμβούλιο του Λιβάνου συμφώνησε να θέσει όλους τους αξιωματούχους του λιμένα της Βηρυτού που επέβλεπαν τις αποθήκες από το 2014 σε κατ' οίκον περιορισμό, σύμφωνα με υπουργικές πηγές που επικαλείται το Reuters. Αδιευκρίνιστο παραμένει πόσους αξιωματούχους αφορά η απόφαση.

Ο στρατός θα επιβλέπει την κατ 'οίκον κράτηση μέχρι να εντοπιστούν οι υπεύθυνοι της φονικής έκρηξης που άφησε πίσω της δεκάδες νεκρούς και χιλιάδες τραυματίες, κατά τις ίδιες πηγές.

Επικεφαλής λιμανιού Βηρυτού: Με δικαστική εντολή η φύλαξη του επικίνδυνου υλικού

Νωρίτερα, ο γενικός διευθυντής του λιμανιού της Βηρυτού δήλωσε ότι πριν από έξι χρόνια και βάσει δικαστικής απόφασης, είχε αποθηκευτεί στον χώρο ένα πολύ επικίνδυνο υλικό, στο οποίο αποδίδεται η ισχυρή έκρηξη που συγκλόνισε τη Βηρυτό.

Όπως μετέδωσε το τοπικό δίκτυ OTV, o επικεφαλής του λιμένα, Χασάν Κοράιτεμ, δήλωσε ότι οι τελωνειακές αρχές είχαν ζητήσει την απομάκρυνση του υλικού, αλλά «δεν συνέβη τίποτα». «Γνωρίζαμε ότι υπήρχαν επικίνδυνα υλικά αλλά όχι σε αυτόν τον βαθμό», σημείωσε ο ίδιος. 

Τα αίτια της έκρηξης φαίνεται πως ήταν η ανατίναξη τουλάχιστον 2.700 τόνων νιτρικού αμμωνίου, ένα χημικό που χρησιμοποιείται σε λιπάσματα και κατασκευή βομβών. Σύμφωνα με αξιωματούχους φυλασσόταν σε αποθήκη του λιμανιού από το 2014 αφότου κατασχέθηκε από εμπορικό πλοίο.