Tα παράδοξα στον σχεδιασμό του «Καλλικράτη»

Από την <Καθημερινή>.

Τρεις ιστορικές κοινότητες και δήμοι παλεύουν ακόμη για την αυτονομία
Της Ελενας Kαρανατση
Ενα βήμα πριν ο «Καλλικράτης» γίνει νόμος του κράτους κι ενώ ο χωροταξικός σχεδιασμός των νέων ΟΤΑ έχει ολοκληρωθεί, η καρδιά ορισμένων κοινοτήτων και δήμων που ξεχώρισαν διαχρονικά για τον χαρακτήρα τους επιμένει να χτυπάει τοπικά, παρά το γεγονός ότι ο νέος χάρτης καταργεί την αυτονομία τους.
Η Οία στη Σαντορίνη, το Νυμφαίο στη Φλώρινα και το Ληξούρι στην Κεφαλονιά είναι τρεις χαρακτηριστικές περιπτώσεις ανεπτυγμένων κοινοτήτων και δήμων που αφ’ ενός διατήρησαν αναλλοίωτη τη φυσιογνωμία τους στο πέρασμα του χρόνου και αφ’ ετέρου φρόντισαν να αναδείξουν με σχέδιο και πρόγραμμα το ελκυστικό τους πρόσωπο στο σύγχρονο περιβάλλον.
«Η πρόταση για το χωροταξικό είναι διαμορφωμένη μέσα σε δύσκολες συνθήκες. Αρα έχουμε εξαντλήσει όλα τα περιθώρια. Δεν είναι το τέλειο, αλλά είναι η καλύτερη δυνατή πρόταση, είναι η χρυσή τομή», τονίζει ο υπουργός Εσωτερικών κ. Γιάννης Ραγκούσης και συμπληρώνει ότι «οι ονομασίες και οι έδρες των δήμων δεν αποτελούν δομικά χαρακτηριστικά αυτής της αρχιτεκτονικής γιατί μπορούν να αλλάξουν με απόφαση των δημοτικών συμβουλίων τους».
Στο μεταξύ, συνεχίστηκαν και χθες οι τοπικές αντιδράσεις για τις επικείμενες συνενώσεις. Μάλιστα, στην Κρήτη χρειάστηκε παρέμβαση εισαγγελέα μετά τον αποκλεισμό της 133ης Σμηναρχίας Μάχης, με αποτέλεσμα οι κάτοικοι του Καστελλίου να αποφασίσουν να μεταφέρουν τις κινητοποιήσεις τους στην Αθήνα την προσεχή Τρίτη, οπότε και θα ξεκινήσει η συζήτηση του «Καλλικράτη» στην Ολομέλεια της Βουλής.
Στην Βόρεια Ελλάδα, κάτοικοι του Αγ. Αθανασίου έκλεισαν για μία ώρα την Εθνική Οδό Θεσσαλονίκης - Εδεσσας διαμαρτυρόμενοι για τη συνένωση με τους Δήμους Κουφαλίων και Χαλκηδόνας, ενώ κατεπείγουσα συνάντηση με την ηγεσία του υπουργείου Εσωτερικών ζητάει η Νεάπολη Κοζάνης μετά την αλλαγή έδρας που ανακοίνωσε ο κ. Ραγκούσης στον Δήμο Βοΐου. Υπενθυμίζεται ότι η αρχική πρόταση ήταν να αποτελεί η Νεάπολη την έδρα του νέου δήμου και κατόπιν επίμονων αντιδράσεων αποφασίστηκε η Σιάτιστα.
Οία Σαντορίνης
«Σπάνια οικονομική αυτάρκεια στην εποχή μας»
Τη μοναδικότητα της Οίας υπερασπίζεται ενώπιον του υπουργού Εσωτερικών η κοινότητά της, ώστε να μείνει ανέγγιχτη από τις συνενώσεις του «Καλλικράτη». Η Οία, σύμφωνα με το σχέδιο, προβλέπεται να ενταχθεί στον ενιαίο Δήμο Σαντορίνης.
«Προσπαθήσαμε με ισχυρή επιχειρηματολογία να πείσουμε τον υπουργό Εσωτερικών, κ. Ραγκούση, να διατηρήσει την Οία αυτόνομη. Αν και νησιώτης κι εκείνος, δεν το δέχθηκε. Δεν κατορθώσαμε να περάσουμε το μήνυμά μας και τις θέσεις μας, καθώς ο “Καλλικράτης” κινείται σε διαφορετική τροχιά, σε πνεύμα δημοσιονομικό και πολύ λιγότερο πολιτισμικό», τονίζει στην «Κ» ο πρόεδρος της κοινότητας της Οίας, Γιώργος Χάλαρης.
Τα επιχειρήματα υπέρ της διατήρησης της αυτονομίας πολλά. Η Οία είναι μια από τις παραδοσιακές κοινότητες, μέλος του δικτύου Ιστορικών Κοινοτήτων Ελλάδας και παγκοσμίως γνωστή, ένας διαχρονικά ναυτικός τόπος, που εξελίχθηκε σε μεγάλο καπετανοχώρι, από το οποίο προέρχονται πολλοί πλοιοκτήτες γνωστοί για την προσφορά τους, αλλά και άνθρωποι των γραμμάτων και των τεχνών. Εκτός από το φυσικό κάλλος, τον σεβασμό στην παράδοση, την αρχιτεκτονική, το περιβάλλον και τον πολιτισμό, η κοινότητα της Οίας έχει να επιδείξει και μια οικονομική αυτάρκεια, σπάνια για Οργανισμό Τοπικής Αυτοδιοίκησης της εποχής μας. «Την ίδια ώρα που οι περισσότεροι δήμοι της χώρας χρωστούν και δανείζονται για να καλύψουν ακόμα και λειτουργικές ανάγκες, εμείς έχουμε στην άκρη 700.000 ευρώ για οτιδήποτε χρειαστεί. Επίσης, η απορροφητικότητα των κοινοτικών κονδυλίων για υλοποίηση έργων ήταν ιδιαίτερα υψηλή, με αποτέλεσμα να έχουμε έναν εντυπωσιακό αριθμό έργων», επισημαίνει ο κ. Χάλαρης.
Η Οία εξακολουθεί να υπερασπίζεται την αυτονομία και τον ιδιαίτερο τοπικό της χαρακτήρα, ωστόσο δεν κινείται στη λογική των δυναμικών κινητοποιήσεων κατά του «Καλλικράτη», καθώς η κοινότητα, αλλά και η τοπική κοινωνία, θεωρεί ότι εκτός από το χωροταξικό υπάρχουν εξίσου σημαντικές προτεραιότητες, όπως τα οικονομικά και τα θεσμικά ζητήματα.
Νυμφαίο Φλώρινας
«Να σώσετε από βέβαιο αφανισμό το χωριό μας»
Εκκληση να γίνει η ιστορική κοινότητα Νυμφαίου αυτόνομος ορεινός δήμος με το σχέδιο «Καλλικράτης» απευθύνει ο επίτιμος πρόεδρος του Νυμφαίου, Νίκος Μέρτζος. Ο χωροταξικός σχεδιασμός που κατατέθηκε ήδη στη Βουλή προβλέπει κατάργηση της κοινότητας και ένταξη του Νυμφαίου στον Δήμο Αμυνταίου μαζί με άλλα 25 χωριά.
«Το αγαπημένο Νυμφαίον μας απειλείται άμεσα. Σας καλούμε πανστρατιά να σώσετε από βέβαιο αφανισμό το ιστορικό μας χωριό, την οικονομία του και την κοινωνία του που μαζί αναγεννήσαμε και δημιουργήσαμε και που θαυμάζει όλη η Ελλάδα», τονίζει ο κ. Μέρτζος και προσθέτει ότι «ο “Καλλικράτης” χαρίζει στον ενιαίο δήμο όλες τις υποδομές μας, τον εξοπλισμό μας, την κυριότητα των τεσσάρων εκκλησιών μας, το ιστορικό κοιμητήριο των προγόνων μας, τα βαρύτιμα οικογενειακά κειμήλια και κοσμήματα του Μουσείου μας, τις εστίες του ζωντανού πολιτισμού μας και ολόκληρη τη μεγάλη ακίνητη περιουσία μας.
Ο ίδιος υπογραμμίζει την αυτάρκεια του Νυμφαίου και εξηγεί τους λόγους για τους οποίους αποτελεί υπόδειγμα Τοπικής Αυτοδιοίκησης. «Με τη χρηστή διαχείριση της περιουσίας της, η Κοινότητα αντλεί ετήσια έσοδα 285.000 ευρώ και οι δικοί της πόροι αντιπροσωπεύουν το 60,99% του προϋπολογισμού της. Ετσι μπορεί να λειτουργήσει τελείως αυτόνομη, καλύπτοντας άνετα εξ ιδίων πόρων όλες τις δαπάνες. Ανέπτυξε τον ήπιο τουρισμό και ανέδειξε το Νυμφαίον σε πανευρωπαϊκό πρότυπο. Διαθέτει άρτιες υποδομές και υποδειγματική λειτουργία οικισμού και ταυτόχρονα προστατεύει την Αγρια Φύση», επισημαίνει ο κ. Μέρτζος.
Συμπαραστάτες στον αγώνα της Κοινότητας έχουν ταχθεί ο νομάρχης Φλώρινας, οι δήμαρχοι Αετού, Φιλώτα και Πρεσπών. Οποιος επιθυμεί να προσυπογράψει τη διατήρηση της αυτονομίας του Νυμφαίου μπορεί να στείλει μήνυμα υπέρ της δημιουργίας Αυτόνομου Ορεινού Δήμου Νυμφαίου στη διεύθυνση http://www.gspa.gr/%289405526226455215%29/eCPortal.asp?Page=FrmContact.asp.
Ληξούρι Κεφαλονιάς
«Είναι ο πιο ανεπτυγμένος οικισμός του νησιού»
Η ενοποίηση των οκτώ δήμων της Κεφαλονιάς σε έναν έχει εγείρει έντονες αντιδράσεις στο νησί και ιδιαίτερα στο Ληξούρι, την έδρα του Δήμου Παλικής.
«Η θέση μας είναι να μείνει αυτόνομος ο Δήμος Παλικής, καθώς πληροί όλες τις προϋποθέσεις. Είναι επαρκής σε υπηρεσίες, προσωπικό και διαθέτει αποτελεσματική οργάνωση και μία ανθρωπογεωγραφική ενότητα που εγγυάται την ανάπτυξη. Αντιδρώντας στη συνένωσή μας και την ένταξή μας σε έναν ενιαίο δήμο, η τοπική κοινωνία και οι τοπικοί φορείς πραγματοποίησαν κατάληψη του δημαρχείου για δύο ημέρες», επισημαίνει στην «Κ» η δήμαρχος Παλικής (έδρα Ληξούρι) κ. Νόπη Αλεξανδροπούλου - Χαριτάτου.
Ηδη, η ΤΕΔΚ (Τοπική Ενωση Δήμων Κοινοτήτων) Κεφαλονιάς έχει διατυπώσει τη θέση της πριν από την κατάθεση του σχεδίου «Καλλικράτης» σύμφωνα με την οποία το νησί θα πρέπει να αποτελείται από τρεις ή τέσσερις δήμους.
«Τώρα, με τη νέα αρχιτεκτονική του προγράμματος “Καλλικράτης”, το Ληξούρι παύει να είναι και έδρα του δήμου. Σε 20-30 χρόνια, το Ληξούρι θα έχει σβήσει. Ιδια θα είναι η μοίρα και άλλων τουλάχιστον 700 πόλεων της Ελλάδας, που θα πάψουν να είναι έδρες νομαρχιών ή δήμων. Η τάση αυτονόμησης στο Ληξούρι είχε εκφραστεί ήδη από τον 19ο αιώνα με την απόσχιση Ληξουριωτών από το κράτος της Κεφαλονιάς και τη δημιουργία αυτόνομου κράτους. Η περιοχή της Παλικής τον Αύγουστο του 1801 διοικείται από ανεξάρτητη “επαναστατική κυβέρνηση”», αναφέρει ο πρώην βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας, Νικ. Λ.Γ. Λιναρδάτος.
Ο Δήμος Παλικής αποτελείται από το Ληξούρι και 14 δημοτικά διαμερίσματα και ο συνολικός του πληθυσμός ανέρχεται σε 7.836, εκ των οποίων οι 3.940 διαμένουν στο Ληξούρι. Τα τελευταία χρόνια το Ληξούρι, το οποίο επί πολλά έτη διεκδικούσε την πρωτεύουσα της Κεφαλονιάς ως ο πολυπληθέστερος και πιο ανεπτυγμένος οικισμός του νησιού, όπως αναφέρει ο κ. Λιναρδάτος, παρέχει σήμερα υψηλές τουριστικές υπηρεσίες με σύγχρονες ξενοδοχειακές μονάδες. Δύο τμήματα ΤΕΙ λειτουργούν στην πόλη του Ληξουρίου (Τεχνολογίας Ηχου και Μουσικών Οργάνων και Διοίκησης και Οικονομίας).