Όταν ο Ιωαννίδης συνάντησε τον Αγκάμπεν


Γιώργος Νικολαΐδης*

Ο σύγχρονος Γάλλος φιλόσοφος Αλαίν Μπαντιού έγραφε πριν πολλά χρόνια πως οι περιστάσεις που γεννούν φιλοσοφικό στοχασμό είναι εκείνες στις οποίες συναπάντιονται δυο κατά τα λοιπά ασύμβατοι κόσμοι[1]. Το πρωτοτυπικό παράδειγμά του είναι ο αρχαίος Έλληνας μαθηματικός Αρχιμήδης τον οποίο συναντά ο Ρωμαίος λεγεωνάριος στην παραλία των ήδη κατακτημένων Συρακουσών να λύνει γεωμετρικά προβλήματα πάνω στην άμμο. Ο στρατιώτης του παραγγέλνει να πάει αμέσως να παρουσιαστεί στον Ρωμαίο διοικητή και ο μαθηματικός και φιλόσοφος απαντά «μη μου τους κύκλους τάραττε» («μη μου χαλάς τους κύκλους μου») παραδομένος στην αχρονικότητα του κόσμου των μαθηματικών όπου οι κοσμικές εξουσίες και η αίσθηση του επείγοντος δεν έχουν καμία θέση. Ο Ρωμαίος έξαλλος με αυτή την «περιύβριση αρχής» τού παίρνει το κεφάλι. 22 αιώνες μετά όλη η ανθρωπότητα θυμάται τον Αρχιμήδη και το έργο του. Τον Ρωμαίο στρατηγό Μάρκελλο που έδωσε την εντολή και ακόμα περισσότερο το λεγεωνάριο που την εκτέλεσε είναι ζήτημα να τους θυμούνται ελάχιστοι ιστορικοί της ανόδου της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Οι κόσμοι όμως και των δυο διατρέχουν τους αιώνες.